محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست همواره جزو کالاهای اساسی و اقلام مهم در سبد غذایی در جامعه محسوب شده و به همین دلیل قیمت‌گذاری آن‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. طی سال جاری و پس از فراز و نشیب‌های بسیار با ابلاغ قیمت جدید شیر خام توسط وزارت جهاد کشاورزی در تیرماه قیمت شیرخام به ۶۴۰۰ تغییر یافت ولی با وجود اعلام قیمت جدید شیرخام قیمت ۱۰ فرآورده لبنی دیگر در حاله‌ای از ابهام باقی ماند و قیمت‌گذاری بر آن‌ها صورت نگرفت.
به گفته مسئولین امر افزایش قیمت شیر خام به ۶۴۰۰ در شرایطی صورت گرفت که تولید کنندگان میزان قیمت تعیین شده برای شیر نسبت به بهای تمام شده آن را به دلایل افزایش قیمت حمل و نقل، افزایش قیمت علوفه به دلیل خشکسالی، افزایش قیمت نهاده‌های دامی و ... به صرفه نمی‌دانستند، درنتیجه با فشارهای صورت گرفته توسط دامداران قیمت شیرخام توسط وزارت جهاد کشاورزی افزایش یافت.
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در چند وقت اخیر قیمت فرآورده‌های لبنی همچون ماست و پنیر توسط برخی کارخانه‌های لبنی افزایش پیدا کرده است.
قیمت شیر خام ۵۶ درصد افزایش داشته است
مهدی هدایت نیا، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی با تایید افزایش قیمت‌ها در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار می‌کند: در حال حاضر شیر در گاوداری ۶۴۰۰ و جلوی درب کارخانه ۶۵۰۰ خریداری می‌شود. قیمت قبلی مصوب شیر خام ۴۱۵۰ تومان بود که در حال حاضر به ۶۴۰۰ تومان تغییر یافته است به طور کلی قیمت شیر خام ۵۶ درصد افزایش داشته است.
او ادامه می‌دهد: درخصوص قیمت شیرخام در اصل ستاد تنظیم بازار کشور باید قیمت مصوب شیر را اعلام می‌کرد اما این کار توسط وزارت جهاد کشاورزی صورت گرفت. وزارت جهاد کشاورزی بر اساس فشاری که توسط گاوداران اعمال شد قیمت شیر خام را افزایش داد، زیرا گاوداران با مشکلات بسیاری از جمله افزایش قیمت علوفه به دلیل خشکسالی و افزایش قیمت نهاده‌های دامی روبه‌رو هستند. قرار بود با روی کار آمدن دولت آقای رئیسی قیمت شیرخام و ۱۰ فرآورده لبنی اعلام شود ولی طی مخالفت‌هایی و با توجه به فشار گاوداران قیمت شیرخام افزایش یافت.
دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع لبنی خراسان رضوی بیان می‌کند: اصولا زمانی که قیمت شیر خام اعلام می‌شود ستاد تنظیم بازار کشور باید قیمت فرآورده لبنی را همزمان اعلام کند اما ستاد تنظیم بازار قیمت را اعلام نکرد و به وزارت جهاد کشاورزی سپرد. وزارت جهاد کشاورزی نیز افزایش ۷۰ درصدی قیمت فراورده‌های لبنی را اعلام کرد اما این افزایش قیمت ۷۰ درصدی فرآورده‌های لبنی به دلیل تبعات حاصله رد شد.
افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت مواد بسته بندی و افزایش ۵۰ درصدی قیمت حمل و نقل نسبت به سال گذشته
هدایت نیا خاطرنشان کرد: شیر که به کارخانه وارد می‌شود باید به محصول لبنی تبدیل شود. دستمزد کارگری از ابتداء سال افزایش داشته، همچنین قیمت مواد بسته‌بندی ۱۰۰ درصد و قیمت حمل‌ونقل نیز ۴۰ الی ۵۰ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشته است.
کارخانه‌های تولید لبنیات بر اساس قانون تجارت عمل کرده‌اند/استفاده از قانون عرضه و تقاضا بر قیمت‌گذاری فرآورده های لبنی
او ادامه می‌دهد: کارخانه‌های تولید لبنیات بر اساس قانون تجارت عمل کرده‌اند و کارخانه‌ها قیمت محصولات لبنی را بر اساس آنالیزی که انجام داده‌اند بالا برده‌اند. قیمت محصولات لبنی وقتی توسط خودکارخانه استخراج و با استفاده از قانون عرضه و تقاضا برآورد می‌شود از قیمتی که دولت در نظر می‌گیرد قطعا پایینتر است. در حال حاضر کارخانه‌های محصولات لبنی به طور متوسط ۵۰ درصد قیمت فرآورده‌های لبنی را افزایش داده‌اند. به همین دلیل فرآورده‌های لبنی با قیمت‌های متفاوت در بازار عرضه می‌شود.در حال حاضر سرانه مصرف شیر در کشور ما ۷۰ کیلو است و به شدت کاهش یافته است.
مشکلات سیستم و تغییرات دولت باعث شد تا روند قیمت‌گذاری فرآورده‌های لبنی مطابق با قانون پیش نرود
همچنین فرشید صراف، رئیس اتحادیه دامداران صنعتی خراسان رضوی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار می‌کند: مشکلات سیستم و تغییرات دولت باعث شد تا روند قیمت‌گذاری فرآورده‌های لبنی مطابق با قانون پیش نرود و این ناهماهنگی به وجود آمد.
وی در رابطه با افزایش قیمت محصولات لبنی از سوی برخی کارخانه‌ها افزود: هنوز قیمت شیر تصویب نشده است با این حال برخی کارخانه‌ها، محصولات خود را با مبلغ بالاتری نسبت به محصولات مشابه می‌فروشند و دچار تخلف شده‌اند اما بعضی از کارخانه‌هایی که افزایش ۷۰ درصدی محصولات لبنی در آن‌ها دیده می‌شود، شیر خام را با قیمت ۶۴۰۰ تومان خریداری می‌کنند. البته در این میان بعضی نیز از فضای ایجاد شده سوء استفاده می‌کنند و این خود علت تفاوت و پراکندگی قیمت لبنیات در بازار است.
بهای تمام شده شیرخام برای دامدار بسیار بیشتر از ۶۴۰۰ تومان است
رئیس اتحادیه گاوداران خراسان رضوی همچنین خاطر نشان می‌کند: وزارت جهاد کشاورزی در شورای عالی قیمت‌گذاری، قیمت جدید شیر خام را تایید کرده است اما بهای تمام شده برای دامدار بسیار بیشتر از این قیمت است.
صراف ادامه می‌دهد: قیمت تایید شده شیرخام از سوی وزرات جهاد کشاورزی و تغییرات در وزارت جهاد کشاورزی و دولت باعث شد تا سیاست‌گذاری روی ۴ محصول لبنی از جمله شیر، ماست، دوغ و پنیر مشخص نباشد.
وی در خصوص زمان احتمالی ابلاغ نرخ جدید فرآورده‌های لبنی افزود: تا زمانی که وزرای جدید مشخص و تایید صلاحیت نشوند و سیاست‌های اقتصادی در بخش کشاورزی تصویب نشود، نمی‌توان دقیقا زمانی برای نرخ جدید تعیین کرد؛ برهمین اساس نیز طولانی‌تر شدن این موضوع، دامداران را متحمل ضررهای بیشتری خواهد کرد.
با توجه به نقش شیر و فرآورده‌های آن در سلامتی و امنیت غذایی مردم، افزایش بی حساب و کتاب قیمت لبنیات و فرآورده‌های لبنی در شرایطی که بیماری کرونا تاثیرات عمیقی بر زندگی مردم گذاشته است به دغدغه جدیدی برای مردم تبدیل شده است و دود آن تنها به چشم مصرف کننده می‌رود. به همین دلیل به نظر می‌رسد باید نظارت‌های کافی بر افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی انجام شده و در این خصوص تصمیمات صحیح صورت گیرد.
