افزایش تقاضا و محدودیت عرضه در زمینه محصولات استراتژیک غذایی همچون گندم، دانه‌‌‌های روغنی، جو، برنج و... باعث شده است تا بهای مواد غذایی در بازارهای کالایی دنیا رو به افزایش بگذارد؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که ظرف هفته اخیر، رکوردهای چندساله قیمتی در خصوص محصولاتی همچون گندم، سویا، برنج، جو و... در بازارهای جهانی شکسته شد. در این میان، جو (دامی) سردمدار افزایش قیمت سالانه در بازارهای جهانی است. خشکسالی و کاهش تولید، مهم‌ترین دلایل افزایش ۱۱۱درصدی سالانه بهای جو بود که البته این مولفه‌ها عاملی مهم در رکوردشکنی قیمتی سایر محصولات کشاورزی در سال‌جاری میلادی هم به‌‌‌شمار می‌روند. در این شرایط، تورم جهانی، افزایش بهای نهاده کشاورزی همچون کود، بذر و سهم و افزایش هزینه‌‌‌های حمل با رشد بهای انرژی از جهش قیمتی در بخش کشاورزی حمایت می‌کند.
این در حالی است که استمرار تورم جهانی به رشد بهای محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی منجر شد؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که هفته گذشته بهای جو به رکورد تاریخی خود و نرخ گندم به بیشترین قیمت خود پس از سال 2012 رسید. سازمان‌های مختلف نسبت به استمرار رشد قیمتی در بخش مواد غذایی به دلیل افزایش تورم جهانی هشدار می‌دهند. در این میان AHDB (هیات توسعه کشاورزی و باغبانی بریتانیا) نسبت به رشد بهای گندم در هفته‌‌‌های پیش‌‌‌رو هشدار داده و برآورده کرده است که بهای گندم پس از رسیدن به بالاترین سطح 9ساله خود در اواسط ماه نوامبر، همچنان افزایشی باشد. افزایش تقاضای جهانی و کاهش عرضه، از جمله مهم‌ترین دلایل اوج‌‌‌گیری بهای محصولات کشاورزی در سال‌جاری بود. فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) نیز در دومین گزارش سالانه خود از بازارهای جهانی مواد غذایی هشدار داد که افزایش قیمت نهاده‌‌‌های کشاورزی باعث افزایش هزینه تولید مواد غذایی و در نتیجه رشد بهای مواد غذایی در بازارهای جهانی خواهد شد. فائو در گزارش‌‌‌های پیشین خود به جهش اخیر قیمت نهاده‌‌‌های کشاورزی، از جمله کودهای شیمیایی در ماه آگوست سال‌جاری میلادی اشاره و این جهش قیمتی را عامل رشد قیمت محصولات کشاورزی عنوان کرده بود. در حالی بهای محصولات کشاورزی در بازارهای جهانی رو به افزایش گذاشته که تورم جهانی و رشد بهای انرژی نیز از رشد قیمتی ایجادشده در بخش محصولات کشاورزی حمایت می‌کند و پایانی برای این فشارهای تورمی پیش‌بینی نمی‌شود.
خشکسالی از اوج‌‌‌گیری بهای محصولات کشاورزی حمایت کرد
کاهش تولید مواد غذایی در نقاط مختلف دنیا در پی پدیده بحران خشکسالی در نیمکرهشمالی یکی از مهم‌ترین دلایلی است که از رشد قیمتی محصولات کشاورزی، از جمله گندم در بازارهای جهانی حمایت کرده است. درواقع خشکسالی محصول بهاره بسیاری از تولیدات مزارع را محدود کرد و اصطلاحا سوزاند. همچنین این عامل کشت گندم زمستانه را تهدید می‌کند. کاهش بارندگی در نیمکرهشمالی ظرف سال‌جاری میلادی، دانشمندان اقلیمی را نگران کرده است و این احتمال وجود دارد که زمین با تغییر چرخه آب‌‌‌وهوایی روبهرو باشد. به این ترتیب، برداشت ضعیف گندم بهاره و نگرانی در مورد محصول زمستانه، قیمت غلات را به بالاترین سطح خود در سال‌های اخیر رسانده است و از تورم بیشتر مواد غذایی در آینده خبر می‌دهد. آب‌‌‌وهوای نامناسب در آمریکای شمالی باعث شده است تا بهای گندم در بازارهای این منطقه به بالاترین نرخ طی 13سال اخیر برسد. در این شرایط، کانادا به دلیل بحران خشکسالی با کاهش محسوس تولید گندم روبهرو شده است؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که برآورد می‌شود میزان تولید سالانه گندم در این کشور در سال‌جاری میلادی 38درصد افت داشته باشد. در این شرایط نابسامانی در بخش عرضه و افزایش هزینه‌‌‌های حمل با رشد بهای حامل‌‌‌های انرژی نیز از افزایش قیمت نهایی مواد غذایی حمایت کرده است. در عین حال، ظرف ماه‌‌‌های گذشته بهای محصولات شیمیایی نیز در بازارهای جهانی رو به افزایش گذاشته که این افزایش نیز به رشد قیمتی محصولات کشاورزی منجر شده است.
سیاست‌‌‌های تنظیم بازار داخلی روسیه به گرانی گندم دامن می‌‌‌زند
روز جمعه، نوزدهم نوامبر، بهای گندم در معاملات آتی بورس شیکاگو به 819 دلار به ازای هر واحد (100بوشل آمریکایی) رسید که این رقم بیشترین نرخ معامله این محصول پس از دسامبر سال 2012 بود. کاهش عرضه جهانی گندم، یکی از مهم‌ترین دلایل اوج‌‌‌گیری بهای آن در بازارهای مختلف دنیاست. بر اساس آمار منتشرشده، میزان صادرات گندم از روسیه، به‌‌‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گندم دنیا، از ابتدای ژانویه سال‌جاری میلادی تا یازدهم نوامبر، حدود 16درصد کاهش داشته است. دولت روسیه مالیات سنگینی بر صادرات گندم این کشور وضع کرده است تا با تورم داخلی در بخش مواد غذایی این کشور مقابله کند. همچنین برآورد می‌شود که میزان ذخایر جهانی گندم به کمترین میزان ظرف 6سال اخیر رسیده باشد که این موضوع پتانسیل رشد قیمتی این محصول در بازارهای جهانی را به همراه دارد.
رشد 12درصدی نرخ سویا در هفته سوم نوامبر
سویا نیز در معاملات آتی شیکاگو در سومین هفته از ماه نوامبر به بیشترین نرخ ظرف هفت‌هفته اخیر رسید. خوش‌بینی نسبت به تقاضا یکی از مهم‌ترین دلایل اوج‌‌‌گیری بهای سویا در بازارهای جهانی بود و باعث شد نرخ این محصول در معاملات آتی شیکاگو رشد هفتگی 6/ 12درصدی را تجربه کند و با نرخ 1263دلار به ازای هر واحد به فروش برود.
هفته گذشته جو بایدن، با همتای چینی خود تماس ویدئویی داشت. این تماس ویدئویی خوش‌بینی نسبت به بهبود روابط تجاری میان دو کشور را افزایش داد. در سال‌های گذشته، چین یکی از مقاصد اصلی صادرات سویای تولیدشده در ایالات متحده آمریکا بود و احتمال بهبود روابط تجاری میان دو کشور باعث شد تا این امید به‌‌‌وجود آید که آمریکا می‌تواند صادرات سویا به بازارهای چین را افزایش دهد که این موضوع سیگنالی در جهت رشد بهای این کالای استراتژیک در بازار آمریکا و به تبع آن، سایر بازارهای دنیا بود. سویا علاوه بر مصرف خوراکی یکی از محصولات پرمصرف در بخش خوراک دام به شمار می‌رود. رشد بهای این محصول، هزینه تولید محصولات پروتئینی، از جمله گوشت و شیر را نیز افزایشی کرده است و از این منظر رشد قیمت محصولات کشاورزی به بخش محصولات پروتئینی سرایت می‌کند.
کاهش عرضه به جهش قیمتی جو انجامید
بهای جو در معاملات آتی آمریکا در ماه نوامبر امسال با رکوردشکنی قیمتی روبهرو شد؛ به‌‌‌گونه‌‌‌ای که این محصول روز جمعه، نوزدهم نوامبر، به رکورد تاریخی قیمت خود، یعنی 764 دلار به ازای هر واحد رسید. کاهش تولید این محصول به دلیل خشکسالی و افزایش تقاضای جهانی، مهم‌ترین دلایل این جهش قیمتی بود. کانادا بزرگ‌ترین صادرکننده جو به بازارهای جهانی ظرف سال‌های گذشته بوده است. میزان صادرات جو این کشور در سال‌جاری با کاهش 6/ 43درصدی نسبت به سال قبل روبهرو شد و به 6/ 2میلیون تن رسید که این رقم کمترین میزان صادرات جو کانادا در 11سال گذشته بود. خشکسالی در نیمکرهشمالی و تغییر نوع کشت از سوی کشاورزان به سمت محصولات با سود بالاتر مهم‌ترین دلایل رکوردشکنی قیمتی این محصول بوده است.
