مدیر عامل شرکت فراورده‌های لبنی مانیزان با اشاره به چالش‌های پیش‌روی صادرات بیان کرد: جدی‌ترین مشکل، برگشت ارز حاصل از صادرات است؛ بالاخص برای صادرکننده‌‌هایی که محصولات لبنی خود را به عراق و افغانستان صادر می‌کنند. برای برگشت ارز حاصل از صادرات، برخی محدودیت‌ها توسط دولت اعمال شده اما تدابیر دولت بی‌نتیجه مانده است.
امیرحسین صفری، مدیر عامل شرکت فراورده‌های لبنی مانیزان، در گفت‌وگو با گروه رسانه‌ای آتا (دبیرخانه اجلاس تجارت محصولات کشاورزی و غذا)، به طرح بحث در زمینه تحولاتی که در سال‌های اخیر در زمینه محصولات کشاورزی و صنعت عذایی به وجود آمده پرداخت و از مهم‌ترین چالش‌های موجود در زمینه صادرات سخن به میان آورد.
وی بیان کرد: در زمینه مواد غذایی اتفاقاتی در دنیا رخ داده که سبب شده مسائل جهانی نیز تحت تأثیر قرار بگیرند. برای نمونه می‌توان از وضعیت چین در گذشته و حال سخن به میان آورد. توضیح اینکه، دو دهه قبل چینی‌ها نسبت به پروتئین و لبنیات اقبالی نداشتند اما رشد اقتصادی سبب شد تا تقاضای مردم این کشور نسبت به چنین محصولاتی افزایش یابد. به بیان دیگر، برخلاف سال 2000 میلادی، در حال حاضر چین به مصرف لبنیات روی آورده و بیست و پنج درصد از لبنیات استرالیا و آمریکا را وارد می‌کند. این مثال به خوبی تغییراتی که در حوزه مصرف محصولات کشاورزی و غذایی رخ داده را نمایان می‌کند.
صفری در ادامه افزود: افزون بر وضعیت اقتصادی کشورها که می‌تواند نسبت آن‌ها را با مصرف محصولات کشاورزی و غذایی تعیین کند و سبب ایجاد تغییرات شود، می‌توان از مسائل زیست‌محیطی و نحوه تعامل کشورها با یکدیگر سخن به میان آورد. برای نمونه اخیراً آتش جنگ میان کشورهای اوکراین و روسیه شعله‌ور شده و همین مسئله سبب شده تا بازار محصولات کشاورزی تحت تأثیر قرار گیرد.
مدیر عامل شرکت فراورده‌های لبنی مانیزان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به شرایط خاص ایران اشاره و تصریح کرد: در ایران با مسائلی مواجه هستیم که در دیگر کشورها نمی‌توانیم این مسائل را ببینیم. برای نمونه، محصولاتی نظیر آب، نان یا بنزین در مقایسه با دیگر کشورها، به صورت رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد. توضیح اینکه، برای کالایی نظیر بنزین صرفاً هزینه‌هایی نظیر هزینه جایگاه‌دار از مردم دریافت می‌شود نه دیگر هزینه‌ها. افزون بر این، میزان مصرف در ایران نامشخص است و به دلیل وجود تحریم‌ها برخی تصمیمات دولت مبتنی بر شرایط روز گرفته می‌شود. از این‌رو، ممکن است در هر برهه زمانی با شرایط خاص و کوتاه‌مدتی مواجه باشیم.
وی در ادامه با اشاره به نتایج مخرب بی‌برنامگی در کشور بیان کرد: در ایران برنامه‌های مختلفی در زمینه محصولات کشاورزی اتخاذ شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به اصلاح الگوی کشت اشاره کرد اما بی‌برنامگی و آشفتگی اقتصادی این برنامه‌ها را با شکست مواجه کرده است. یکی از نتایج چنین شرایطی، بلاتکلیفی است که سبب می‌شود نتوان به تحلیل درستی دست پیدا کرد.
صفری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به کاستی‌ها و پیشرفت‌ها در زمینه محصولات کشاورزی تصریح کرد: در این سال‌ها در این زمینه کاستی‌ها و پیشرفت‌هایی داشته‌ایم. برای نمونه گرچه مسئولین وقت برخی دولت‌های پیشین از خودکفایی در گندم سخن به میان می‌آوردند اما در دولت‌های پسین شاهد تشکیل قرارگاه‌هایی برای امنیت غذایی بودیم. اما در برخی زمینه‌ها نظیر تولید گوشت یا شیر صنعتی شاهد پیشرفت‌هایی بوده‌ایم و توانسته‌ایم به صادرات هم بپردازیم. موفقیت در صادرات این محصولات می‌تواند دو دلیل عمده داشته باشد؛ نخست اینکه بازارهای صادراتی نزدیک کشورمان بودند و دو دیگر اینکه شرایط خاصی بر کشور حکم‌فرما بوده و برخی هزینه‌ها اندک یا رایگان است. بر این اساس در مقایسه با سایر کشورها از یک مزیت قیمیتی برخوردار شده‌ایم.
مدیر عامل شرکت فراورده‌های لبنی مانیزان به صادرات اشاره کرد و گفت: عمده محصولات لبنی که در ایران تولید می‌شود، ماندگاری پایینی دارند. برای نمونه نمی‌توانیم پنیرهایی را تولید کنیم که زمان‌دار باشند و تنها کالایی که ماندگاری بالایی دارد و صادر می‌شود شیر خشک صنعتی است. بر این اساس، عمده محصولات صادراتی در زمینه لبنیات محصولاتی هستند که باید به سرعت مصرف شوند. همین مسئله سبب شده تا صادرات این محصولات به کشورهای همسایه باشد و کشورهایی نظیر چین یا کشورهای اروپایی به عنوان مقصد انتخاب نشوند. البته گاهی اوقات بازار روسیه هم برای صادرات انتخاب می‌شود اما محصولات به صورت فله‌ای به این کشور صادر می‌شوند.
وی در ادامه افزود: شرکت‌هایی می‌توانند در زمینه صادرات موفق باشند که قواعد بازارهای بین‌المللی را رعایت کنند. البته شرکت‌های ایرانی در زمینه محصولات لبنی عملکردهای متفاوتی داشته‌اند. برای نمونه برخی شرکت‌ها بدون استراژی صحیح اقدام به صادرات می‌کنند و این در حالی است که صادرات یک کار حرفه‌ای محسوب می‌شود. از این‌رو نمی‌توان افرادی را که به صورت مقطعی به صادرات می‌پردازند صادرکننده حرفه‌ای تقلی کرد. بر این اساس شرکت‌هایی که استراتژی صحیحی داشته باشند موفق خواهند شد؛ چه‌اینکه نمی‌توان روی کمک‌های سازمان توسعه و تجارت حسابی هم باز کرد. کشور ما در حال حاضر به دلیل مزیت قیمتی که دارد می‌تواند پتانسیل خوبی برای صادرات داشته باشد اما این صادرات باید به صورت حرفه‌ای انجام شود.
صفری با اشاره به برخی دیگر از مؤلفه‌های صادرات حرفه‌ای بیان کرد: یکی دیگر از مؤلفه‌ها در صادرات حرفه‌ای، بهره‌گیری از نیروی انسانی حرفه‌ای است. پیشتر شاهد این بوده‌ایم که برخی صادرکننده‌ها به دلیل عدم بهره‌مندی از نیروی انسانی حرفه‌ای شکست خورده‌اند. همچنین، اصول رقابت هم باید مدنظر قرار بگیرد؛ یعنی صادرکننده‌ها باید بدانند که رقبای آن‌ها چه چیزی دارند و مطالبه بازار چه چیزی است.
مدیر عامل شرکت فراورده‌های لبنی مانیزان در انتهای صحبت‌های خود به چالش‌های پیش‌روی صادرات پرداخت و بیان کرد: جدی‌ترین مشکل، برگشت ارز حاصل از صادرات است؛ بالاخص برای صادرکننده‌‌هایی که محصولات لبنی خود را به عراق و افغانستان صادر می‌کنند. برای برگشت ارز حاصل از صادرات، برخی محدودیت‌ها توسط دولت اعمال شده اما تدابیر دولت بی‌نتیجه مانده است. یکی دیگر از مسائلی که باید به آن اشاره کرد نیز اینکه هرچند ارزش پول ملی در دو سال گذشته نصف شده اما حجم صادرات تغییری نکرده است.
وی بیان کرد: یکی از مسائلی که بر صادرات تأثیر گذاشته نیز تحریم است؛ چراکه صادرکننده باید به سودش دست پیدا می‌کند اما شرایط تحریمی سبب بروز مشکلاتی می‌شود. از طرفی، تعامل با کشورهای مختلف نیز در دوران تحریم دشوار است؛ به‌نحوی که حتی کشوری نظیر چین هم در دوران ترامپ نتوانست به تعامل اقتصادی با ایران بپردازد و در دوران پساترامپ وارد بازار ایران شد. این عوامل سبب محدودیت در صادرات شده‌اند.
/اتا
