‎ از ابتدای تیر ماه بحث افزایش قیمت شیرخام مورد بحث قرار گرفت و دامداران به این موضوع اصرار داشتند که قیمــت قبلی سودی برای آنها ندارد و با گــران‌تر شدن تولید هزینه‌های آنهــا افزایش یافته اسـت. این موضوع با کشمکش‌های زیادی همــراه بود تا اینکه بالاخره قیمت شیرخام با مصوبه از 4500 تومان بــه 6400 تومان افزایش پیدا کرد. این افزایش قیمت درحالــی اتفاق افتاد که انجمن صنــایع فرآورده‌هــای لبنی با اعتراض نسبت به این قیمت، خـواستار این شد که تعداد محصولات دارای قیمـت مصوب کاسته شود و از ۱۰ قلم به ۳ قلــم کاهش یابد تا کارخانه‌های تولیدی متحمل ضرر کمتری شوند؛ بر آن اساس منبع تنها شیر، پنیر و ماست ساده با قیمت مصوب عرضه می شوند! ضمن اینکه آنها معتقد بودند در صورتی که قیمت شیرخام نیز ۶۴۰۰ تومان تعیین شود با جایزه چربی و کرایه حمل آن  ۶۶۰۰ تومان به دست صنایع می رسد و محصولات لبنی نیز بیش از ۷۰ درصد افزایش قیمت خواهند داشت که عملا از قدرت خرید بسیاری از مردم خارج است. براساس آخرین اتفاقات، حال وزارت جهاد این مبلغ را قیمت خرید تضمینی شیر قرار داده و از امروز هم کارخانجات و صنایع لبنی باید شیر را با همین قیمت خریداری کنند. قیمتی که به رشد 60 تا 70 درصدی محصولات لبنی منجر خواهد شد.

و البته صنایع لبنی نیز علاوه بر اجرای سیاست های خود برای به تعویق انداختن مصوبه افزایش قیمت شیر از پیش از ورود وزارت جهاد به مقوله خرید تضمینی به صورت چراغ خاموش نسب به افزایش قیمت برخی از محصولات با بهانه افزایش قیمت شیر اقدام کرده اند. براساس اطلاعاتی که به دست آمده است وزارت صمت که تا پیش از این مسئولیت تنظیم بازار محصولات لبنی و شیرخام را بر عهده داشته و قیمت اعلام می کرده این وزارتخانه به روایت رزم حسینی، وزیر صمت از اسفند 99، به روایت خاوازی وزیر جهاد کشاورزی از دوم مرداد امسال و به روایت گیلانپور معاون توسعه صنایع تبدیلی و کسب و کارهای کشاورزی در برنامه گفتگوی ویژه خبری هفته گذشته مسئولیت قیمت گذاری محصولات کشاورزی براساس قانون انتزاع به وزارت جهاد عودت داده شده است یعنی مسئولیت قیمت گذاری برعهده آنها است، اما وزارت جهاد به دلیل اینکه هم زیرساخت  و تشکیلات و کارشناس لازم و همچنین ابزارهای قانونی لازم را برای ارزیابی قیمت ها در اختیار ندارد، از ابزار قانونی شورای قیمت گذاری محصولات استراتژیک که قیمت خرید تضمینی اعلام می کند؛ برای شیرخام استفاده کرده است. درحالی که قیمت 6400 تومان برای شیرخام اعلام کرده قیمت محصولات لبنی را اعلام نکرده است. یعنی درحالی که شیرخام با قیمت 4500 تومان در بازار با قیمت 5500 تومان مبادله می شد از امروز کارخانه ها مجبورند 6400 تومان شیرخام را خریداری کنند به این دلیل وزارت جهاد کشاورزی کف قیمت خرید تضمینی را اعلام کرده ولی این وزارتخانه به عنوان متصدی هنوز قیمت محصولات لبنی را علام نکرده است! طبق برآوردهای سازمان حمایت از مصرف کننده اگر قیمت 6400 تومانی ملاک پرداخت قیمت شیرخام باشد محصولات لبنی نزدیک به 60 درصد باید افزایش قیمت داشته باشند

اشتباه وزارت جهاد و ناراحتی لبنیاتی ها!

اتفاق اشتباهی که در این باره رخ داده و برخی از فعالان حوزه لبنیات به آن اشاره دارند این است که سابق سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار زمانی که قیمت شیرخام و محصولات لبنی را اعلام می کردند سقف قیمت شیرخام را اعلام می کردند. یعنی بهترین کیفیت شیرخام مثلا باید 6400 تومان قیمت گذاری می شد به عبارت ساده تر این قیمت باید سقف خرید تضمینی شیرخام می بود. لبنیاتی ها معتقدند در این صورت قیمت خرید شیرخام برای آنها با همه هزینه ها به 7 تا 8 هزار تومان می رسد. این در شرایطی است که وزارت جهاد باید براساس قانون انتزاع قیمت محصولات لبنی را هم براساس قیمت شیرخام اصلاح کند که این کار را نکرده است. در حقیقت از امروز صنایع لبنی براساس مصوبه وزارت جهاد کشاورزی مجبورند شیرخام را 6400 تومان از دامداران خریداری کنند درغیراینصورت خود وزارت جهاد خریدار شیرخام خواهد بود. صنایع لبنی پیشتر گفته بودند اگر قرار باشد شیر را با همین قیمت خریداری کنند باید به همین میزان قیمت محصولات هم افزایش قیمت داشته باشد ولی خودشان جرات اصلاح قیمت ها را نداشتند. زمانیکه شرکتی مواد اولیه اش که 65 درصد ضریب تاثیر در محصولات دارد را با افزایش 4500 تومان به 6400 تومان و 6500 تومان درب کارخانه تحویل می گیرد؛ طبیعی است که برحسب همین میزان افزایش باید به قیمت محصولات خود اضافه کند. این صنایع لبنی معتقدند وقتی شیرخام 4500 تومانی را 5500 تومان می خرند باید هم قیمت محصولاتشان را افزایش بدهند.

 هیچ نظارتی وجود ندارد

یکی از مشکلات اساسی و مهم در کشور نبود نظارت بر اجرای قیمت های مصوب در بازار کالاها است. محصولات لبنی و شیرخام هم از این قائده مستثنی نیستند. برخی از فعالان صنایع لبنی می گویند وقتی نظارتی روی قیمت شیرخام نیست و خود وزارت جهاد عامل تحریک قیمت شیرخام است و به جای اعلام سقف قیمت کف قیمت را اعلام می کند و زمینه افزایش قیمت شیرخام در آینده به 8 هزار تومان را فراهم می کند؛ نمی توان توقع داشت کارخانه داری که شیرخام را 6400 تومان می خرد یک بطری شیر را پنج هزار تومان عرضه کند! اینطور از صحبت های فعالان لبنی برداشت می شود کارخانه ها می گویند شیرخام با هر قیمتی که به دست آنها برسد براساس همان محصولات لبنی را قیمت گذاری و عرضه خواهند کرد. البته اگرچه اظهارات صنایع لبنی مبنی بر قیمت گذاری محصولات مطابق با قیمت تمام شده مواد اولیه فرمولی است که در تمام دنیا اجرا می شود اما باید توجه داشت که دلیل اینکه هم اکنون وزارت جهاد کشاورزی برای خرید تضمینی شیر با نرخ مصوب وارد میدان شده اقدامات و سیاست های صنایع لبنی است که بر اساس آن حتی نسبت به اجرای مصوبات دولت نیز تصمیم گیری می کنند به گونه ای که با گذشت پنج ماه از کشمکش دامداران و صنایع لبنی برای افزایش قیمت شیر خام  که در ابتدا با دخالت و البته فشار رئیس دفتر رئیس جمهور به تعلیق درآمد حالی در شرایطی که وزارت جهاد مصوبه اصلاح قیمت ها را ابلاغ کرده عدم تبعیت صنایع لبنی از خرید شیرهایی که دامداران چاره ای جز فروش آن به این صنایع ندارند عملا مصوبه را کن لم یکن کرده اند. در واقع صنایع لبنی به جای تمرکز بر اصلاح نرخ محصولات خود نه تنها سعی در عدم اجرای مصوبه وزارت جهاد داشته اند بلکه تا پیش از ورود وزارت جهاد به صورت چراغ خاموش نسبت به افزایش قیمت برخی از محصولات با بهانه گرانی شیر اقدام کرده اند. از یک ماه پیش تا امروز هم همین اتفاق افتاده و بیش از پنج ماه است که کارخانه ها تحت فشار همین قیمت ها فعالیت خود را ادامه داده اند. بر همین اساس خواسته کارخانه  و صنایع لبنی این است که به دلیل افزایش قیمت شیرخام باید قیمت محصولات لبنی شامل 10 قلم را اصلاح کنند ولی چون به صورت رسمی این اتفاق نیفتاده صنایع و کارخانجات خودشان دست به کار شدند تا برای جلوگیری از خاموش شدن خط های تولید قیمت ها را افزایش بدهند. به وضوح می توان نبود هماهنگی در رده های مدیریتی بالای کشور را دید. همین اتفاقات است که هم بلای جان صنایع شده و هم بلای جان مردم؛ سوءمدیریت و نبود برنامه ریزی و عدم استفاده از نظر کارشناسان و فعالان اقتصادی و صنعتی همین آشفته بازاری است که نه مصرف کننده تکلیف کارش را می داند و نه تولیدکننده و در نهایت این وضعیت به نابودی صنایع و نارضایتی مردم منجر می شود