در دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته چه گذشت؟

توسعۀ تولید در گرو افزایش سرانۀ مصرف

دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته با حضور معاونین وزارت جهاد کشاورزی و صمت، جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شماری از اساتید و چهره‌‌های برجستۀ علمی و پژوهشی کشور در سالن مرکز همایش‌‌های برج میلاد تهران برگزار شد.

دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته با محوریت «سرانۀ مصرف لبنیات» دوشنبه 19 تیرماه 1402 در سالن مرکز همایش‌‌های برج میلاد تهران پس از تلاوت آیاتی از قرآن مجید و سخنرانی کوتاه مجری برنامه، سیدمحمدرضا بنی‌‌طبا – سخنگوی انجمن صنایع لبنی – آغاز بکار کرد.

ابتدا رضا باکری – دبیر انجمن صنایع لبنی- ضمن خوش‌‌آمدگویی به حضار همایش گفت: خیر مقدم می‌‌گویم به همۀ عزیزان و صاحبان صنایعی که در این همایش حضور پیدا کردند. قصدِ سخنرانی ندارم و تنها با ذکر یک نکتۀ کوتاه، تریبون را به بزرگوارانِ حاضر در سالن خواهم سپرد. ما نباید فراموش کنیم که توسعۀ تولید بدون توزیع عادلانۀ ثروت و قدرت خرید خانوار، غیرممکن است. اساسا انباشت سرمایه در بخشِ تولید در چنین شرایطی ممکن نیست. در مسیر رشد توسعه و تولید بایستی سرمایه‌‌گذاری انبوه در رشد درآمد سرانۀ خانوار و طبقات متعدد مدنظر قرار بگیرد. در یک‌‌کلام، سرانۀ مصرف ریشۀ اصلی رشد تولید است. پس بهتر است به افزایش مصرف بیندیشم تا رشدِ تولید امکا‌‌ن‌‌پذیر شود.

شکل‌‌گیری و تداوم انحصار، بحران بزرگ صنعت لبنیات

در ادامه، گزارشی از روزنه‌‌های امید و امکان برای سرمایه‌‌گذاری در صنعت لبنیات منتشر شد. هادی حدادی و محسن عزیزیان، ضمن اشاره به انگیزه‌‌های مهم برای ردیه‌‌ای بر عدم تناسب فضای صنعتِ لبنیات برای سرمایه‌‌گذاری، مهم‌‌ترین دلیل آن را «اشباع و تراکم فضای سرمایه‌‌گذاری در صنعت در برابر کاهش تعداد و حجم مشتریان» قلمداد کرد. حدادی دلایل بالابودن موانع ورود به صنعت را در سه مورد برشمرد:

1. بالانبودن تمایز محصولات برای ممانعت از ورود رقبای تازه
2. پایین‌‌بودن میزان هزینۀ مصرف‌‌کننده برای جایگزینی محصولات تازه‌‌وارد
3. بهره‌‌مندی از سرمایۀ اولیه برای ورود به صنعت و تولید در مقیاس گسترده

عزیزیان ادامه داد: برآوردهای فائو به ما می‌‌گوید تا 2030 ما با بحرانِ جدی در تعداد گاو شیرده و نتیجتا، بهره‌‌برداری از فرآورده‌‌های صنعت لبنیات مواجه خواهیم شد.

در ادامه، حدادی بیان کرد که صنعت لبنی با 4 بحران جدی و بزرگ روبه‌‌روست:

1. بحران تأمین پایدار نهاده و شیر خام
2. بهره‌‌وری پایین تولید در حلقۀ شیر خام
3. افزاش هزینه‌‌های تأمین و تولید در زنجیرۀ لبنی
4. افزایش فروشگاه‌‌های آنلاین و نتیجتا، کاهش قدرت چانه‌‌زنی صنعت

وی در ادامه گفت: حتی بازار خارجی هم برای سرمایه‌‌گذاری سهل‌‌الوصول نیست. با اینکه آن‌‌ها عموما در همین منطقه، بازاری با بیش از 5 میلیارد دلار سودِ خالص دارند، اما آمار و ارقام جهانی گویای تغییر و تحولِ ذائقۀ مصرف‌‌کنندۀ عمومی بواسطۀ تغییر سبک زندگی است. جنبش‌‌های تغذیه‌‌ای اخیر از جمله رشد و گسترش تبلیغاتِ گیاه‌‌خواری، باعث‌‌شده تا سلیقۀ عمومی به سرانۀ مصرفِ پایین‌‌تر لبنیات سوق داده شود.

نجفی‌‌عرب: دولت به روغن و شکر یارانه می‌‌دهد، اما لبنیات را حذف می‌‌کند!

محمود نجفی‌‌عرب -رئیس اتاق بازرگانی تهران- در ادامۀ مراسم روی صحنه حضور پیدا کرد و ضمن ابراز امیدواری به «درمانِ وضعیت نچندان مطلوب» صنعت لبنیات، گفت: متأسفانه جمهوری اسلامی از سال 89 با قطع یارانۀ شیر برای دهک پایین و مسئلۀ شیرِ مدارس دچار اشتباه بزرگی شد.

نجفی‌‌عرب با اشاره به اهمیت محصولات لبنی در سلامت جامعه گفت: تا سال ۱۳۸۹ با شیر مدارس و شیر یارانه‌‌ای که به سه دهک پایین جامعه تخصیص می‌‌یافت، توانستیم سرانۀ مصرف لبنیات را به حدود ۱٠٠کیلوگرم برسانیم.

وی ادامه داد: من به وزیر بهداشت هشدار می‌‌دهم، چرا که ایشان متوجه نیست قطعِ شیر برای قشر ضعیف جامعه، چه آسیب‌‌هایی را به این طبقه وارد خواهد کرد و چگونه در رشد مغزی و فیزیولوژیکی اقشار مختلف تأثیر منفیِ بزرگی خواهد گذاشت. حجم بالایی از پوکی استخوانی که این‌‌سال‌‌ها شاهدِ آن هستیم، حاصل همین بی‌‌توجهی‌‌ها و سیاست‌‌گذاری‌‌های نادرست است. چطور است که به روغن و شکر، دو چیزی که ضدِ سلامت هستند یارانه می‌‌دهیم، اما برای لبنیات که این‌‌همه در سلامت و پویایی تن و روانِ یکایک افراد جامعه نقش مهمی ایفا می‌‌کند، یارانه که هیچ، همان شیر مدارس را هم قطع می‌‌کنیم! شخصا از تمام سران حاکمیتی خواهشمندم که جلوی چنین مسائلی را بگیرند. همۀ ما نیز به نوبۀ خودمان باید فشار بیاوریم تا مانع از این اتفاقات شویم.

رئیس اتاق بازرگانی تهران افزود: صنعت لبنیات کشور با وجود پتانسیل بسیار بالایی که دارد، تنها 5 درصد حاشیۀ سود دارد! کجای این‌‌مسئله منطقی است؟ در هیچ‌‌کجای دنیا حتی کشورهایی به‌‌مراتب با جمعیت‌‌هایی پایین‌‌تر که نیاز کمتری به مصرف لبنیات نسبت به ما دارند، اینگونه نیست.

نجفی‌‌عرب در پایان، با انتقاد از سیاست دستوری دولت و سیستم سوبسیدی صنایع لبنی، گفت: بصورت کاملا علمی و مستند، بررسی‌‌های بسیاری انجام شده و امروز به این نتیجه رسیده‌‌ایم که سیستم رانتی-یارانه‌‌ای دولت در قبال کارخانجات و صنایع لبنی، نتیجۀ عکس می‌‌دهد. لذا بهترین شیوۀ ممکن باز گذاشتنِ بازار برای رقابت و دوری از انحصار است. سیاست دستوری دولت در تعیین نرخ و قیمت‌‌گذاری، نه‌‌تنها هیچ سودی به گوشه‌‌ای از صنعت لبنیات نمی‌‌رساند، که تا می‌‌تواند آن را به قهقرا نیز می‌‌برد.

لزوم بازنگری در ساختارهای کلان

روشنک روستایی، کاندید دکتری سیاست غذا و تغذیه برای ارائۀ توضیحاتی با محوریت «سرانۀ مصرف لبنیات در ایران، چالش‌‌ها و موانع» روی صحنه حاضر شد.

روستایی با اشاره به کاهش مصرف لبنیات میان ایرانیان در دهۀ گذشته، گفت: دربارۀ مصرف شیر و لبنیات در ایران آمارهای متعددی وجود دارد که بر مبنای آن می‌توان نتیجه‌‌گیری کرد مصرف لبنیات در کشور به میزان قابل توجهی کمتر از مقادیر توصیه شده است. این مقدار وقتی شایستۀ توجه بیشتری می‌‌شود که متوجه می‌‌شویم نسبت به دهۀ پیشین بطور معناداری با کاهش مواجه بوده و به دهۀ هفتاد عقبگرد داشته است.

کاندید دکتری سیاست غذا و تغذیۀ دانشگاه علوم‌‌پزشکی شهید بهشتی در راستای تأیید مصرف شیر به‌‌مثابۀ نشانگری برای کیفیت رژیم غذایی، گفت: در کشورهای با درآمد پایین و متوسط که عموماً دسترسی محدودی به منابع غذایی با منبع حیوانی دارند، نقش شیر و لبنیات در رژیم غذایی بسیار پررنگ‌‌تر است. در حقیقت لبنیات مجموعه‌ای از مواد مغذی کلیدی را تأمین می‌کنند که تامین آن از طریق رژیم‌‌های غذایی فاقد محصولات لبنی یا محدود از آن دشوار است.

وی با انتقاد از قطع شیر مدارس، بیان کرد: مقولۀ شیر مدارس نیز که  از سال 1379 آغاز و تا تحت پوشش قرار گرفتن تمام دانش‌آموزان در سراسر کشور ادامه پیدا کرد، بدلیل عدم تخصیص بودجۀ کافی در سال 1396 متوقف شد و از سال 1398 مجددا در برخی استان‌ها و مقاطع بطور محدود درحال اجراست. بنابراین بنظر می‌رسد علاوه‌‌بر لزوم تجدیدنظر در سیاست‌های کلان اقتصادی، اتخاذ سیاست‌های حمایتی تأثیرگذار برای حمایت هم‌‌زمان از تولیدکنندگان و مصرف‌‌کنندگان لبنیات بویژه در گروه‌های آسیب‌‌پذیر مانند کودکان یا دهک‌های درآمدی پایین جامعه ضروری است.

روستایی در پایان گفت:، وضعِ ما خوب نیست و از حیث سرانۀ مصرف به دهۀ هفتاد بازگشته‌‌ایم. ما نیاز به بازنگری در ساختارهایمان داریم. چه در ساختارهای تصمیم‌‌گیری و برنامه‌‌ریزی، چه سیاست‌‌هایی که اتخاذ کردیم یا باید می‌‌کردیم و نکردیم.

کنشگری، عامل کلیدی اصلاحات

 

بخش بعدی همایش با سخنان دکتر محمد فاضلی، جامعه‌‌شناس و استادیار سابق دانشگاه شهید بهشتی دربارۀ ملزومات بهبود در صنعت لبنیات ادامه پیدا کرد

این‌‌ جامعه‌‌شناس با اشاره به پیامدهای مداخلۀ دولت در قیمت‌‌گذاری، بیان کرد: نظارت سخت دولت در قیمت‌‌گذاری محصولات لبنی بدلیل نگرانی از تأثیر افزایش قیمت بر تورم و نارضایتی مردم بوجود می‌‌آید که خودِ این‌‌مسئله، ناشی از آثار تورمی بخش پیر، شیر و تخم‌‌مرغ است. نتیجۀ این سیاستِ مداخله‌‌گر، پایین‌‌نگه‌‌داشتن حاشیۀ سود و کاهش انگیزۀ سرمایه‌‌گذاری است.

 

فاضلی توضیح داد: درحال حاضر، حاشیۀ سود صنعت لبنیات کمتر از 3 درصد است.

وی با بیان این‌‌مسئله که «کنشگری» نقش تعیین‌‌کننده‌‌ای در اصلاحات ایفا می‌‌کند، گفت: اصلاحات نیازمند سطح بالایی از تعامل (فردی و سازمانی) میان سیاست‌‌آفرینان در دولت و اصلاح‌‌جویانِ پیشرو در بخش خصوصی است.

دکتر فاضلی در پایان با اشاره به ملزومات اصلاحات در محیط پیچیده، گفت: اصلاحات مستلزم تعریف پروژه‌‌های مشترک میان بخش خصوصلی، دولت و جامعه است. هر دستور کار پروژه مشترکی نیازمند تعیین هزینه-فایده برای هر سه ضلع همکاری است. تقسیم و تسهیم هزینه-فایده برای هر اصلاح دردناکی ضروری است.

«امنیت غذایی» محور اساسی توسعۀ سلامتی است

پس از وقفه‌‌ای کوتاه و پذیرایی از میهمانان، کلیپی از پیام تصویری حاج محسن شکروی برای دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته پخش شد.

در ادامه، دکتر محمدمهدی برادران -معاونت صنایع عمومی وزارت صمت-، نیز به صحنه آمد و با قدردانی از برگزارکنندگان و دست‌‌اندرکاران برگزاری دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته، اظهار داشت: همۀ انتقادات پیرامون قیمت‌‌گذاری دستوری را با گوشِ جان می‌‌شنویم، اما همانطور که حاج محسن شکروی به‌‌عنوان بزرگِ صنعت بیان کردند، این مهم است که در تصمیم‌‌گیری‌‌ها و حتی استفاده از عباراتمان، خودمان را جای طرفِ مقابل بگذاریم.

برادران با تأکید بر لزوم توجه به امنیت غذایی، گفت: «امنیت غذایی» از محورهای اساسی توسعۀ سلامتی است. ما برای تأمین این‌‌مسئله تمرکزمان را روی برخی از صنایع غذایی از جمله قند و شکر، غلات و حتی لبنیات بیشتر کرده‌‌ایم که لبنیات سهمِ 22 درصدی دارد و از این نظر، در قیاس با دولت‌‌های قبلی پیشرفت قابل‌‌توجهی داشته است.

وی افزود: شیر پاستوریزه ۳۰ درصد، پنیر ۲۵ درصد، انواع ماست ۲۰ درصد، شیر خشک ۱۲ درصد، دوغ ۴ درصد، و بستنی، خامه، کره و کشک ۸ درصد از تولید صنایع لبنی را به خود اختصاص می‌دهند.

برادران با تأکید بر اهمیت افزایش سرانۀ مصرف لبنیات و شیر، گفت: مردم در سراسر جهان باید از شیر به‌‌عنوان منبع تغذیۀ مهم استفاده کنند. همانطور که پیش‌‌بینی می‌‌شود، جمعیت جهان به 9.7 میلیارد تا سال 2050 می‌‌رسد، بنابراین افراد باید به افزایش استفاده از شیر به‌‌عنوان منبع غذایی غنی برای رشد روی بیاورند، روز جهانی شیر زمان مهمی است تا دربارۀ نوآوری‌‌ها در زمینۀ روش‌‌های کشاورزی و سیاست هایی که به پایداری در طول فرآیند تولید مواد غذایی و در نهایت به امنیت غذایی جهان کمک می‌‌کند، فکر شود.

برادران با ارائۀ آمارهای در سامانۀ نظارتی وزارت سمت، بیان کرد: در سامانۀ نظارتی وزارت بیش از 138 هزار نفر از صنف لبنیات ثبت نام کردند و پروانۀ صنفی دارند. بیش از 9 هزار تولیدی موجود است که تنها 1700 تا از آن‌‌ها فعال هستند. صنایع کوچک و بزرگی که در این حوزه فعالیت می‌‌کنند قریب 507 شرکت‌‌اند که با اشتغال بیش از 42 هزار نفر، سهم بسزایی در تولید انواع شیر خشک، ماست و شیر پاستوریزه در سراسر کشور دارند.

وی با اعلام افزایش میزان صادرات لبنیات کشور، خاطرنشان کرد: میزان صادرات به کشورهای دیگر که جمع آن در سال گذشته محقق شد، به 700 میلیون دلار رسید که نسبت به سال گذشته افزایش 40 درصدی داشته است.

معاون وزیر سمت ادامه داد: در اکثر کشورها اگر یک واحد لبنی پروانه‌‌ای برای فعالیت می‌‌گیرد، می‌‌تواند تا 700 نوع محصول در حوزه‌‌های مختلف تولید کند. درصورت اعمال نظارت‌‌های تکمیلی و به‌‌شرط آنکه در چارچوب یک سند تفاهم شفاف قرار بگیرد، ایده‌‌آل‌‌ترین گزینه آن است که ما هم به این سمت برویم.

برادران با برشمردن تفاوت‌‌های اصناف تولیدی و مقولۀ صنعت، گفت: در کنار توجه ما به اصناف تولیدی، موضوع صنعت با آن متفاوت است؛ زیرا در صنعت صحبت از تولیدِ انبوه و بازار رقابتی است و در آن، خروجی کار بایستی بتواند کیفیت مناسب و بهداشتی داشته باشد و از قضا، تنوعِ سلیقۀ اقشار متفاوت در بازار را مورد توجه قرار دهد.

برادران در پایان گفت: شیر مدارس سال‌‌ها پیش اجرا می‌‌شد. بشخصه همواره آن را یک پروژۀ برد-برد قلمداد کرده‌‌ام، زیرا علاوه‌‌بر  اینکه از مازاد تولید استفاده می‌شود، نسل آینده نیز از آن بهره‌‌مند می‌شوند.

تشکل‌‌های صنایع لبنی مانع از تعطیلی مراکز پرورش دام و تولید شیر شوند

ایوب فصاحت -مدیرعامل سازمان میادین میوه و تره‌‌بار- با اشاره به خروج بخشی از یارانۀ بخش کشاورزی و اضافه‌‌شدن آن به یارانۀ نقدی، گفت: این‌‌مسئله موجب کاهش قدرت خرید مردم و نتیجتا، کاهش مصرف لبنیات شده است. ما به این نتیجۀ قطعی رسیده‌‌ایم که در سازمان میادین میوه و تره‌‌بار می‌‌توانیم در جهت افزایش سرانۀ مصرف لبنیات، نقش مؤثری ایفا کنیم.

وی ادامه داد: اگر تشکل‌های صنایع لبنی که از قدرت چانه‌زنی بیشتر و سازماندهی بهتری برخوردار هستند از حلقۀ اول زنجیرۀ تولید یعنی مرکز پرورش دام و تولید شیر حمایت کنند، از تعطیلی این مراکز جلوگیری خواهند کرد. هدف ما از همکاری با صنعت لبنیات، ارتقای نقش اجتماعی است.

مدیرعامل سازمان میادین میوه‌ و تره‌‌بار در پایان با بیان این‌‌مسئله که هدف ما رسیدن الگوی تشکلی است، گفت: با شرکت‌های لبنی جلساتی برگزار کردیم تا به الگوی حضور تشکلی رسیدیم که بر اساس آن، انجمن صنایع لبنی در میادین میوه و تره‌‌بار بایستی حضور داشته باشد. یعنی غرفه‌هایی را با قیمت‌های پایین در اختیار آن‌ها قرار دادیم و قرار شد آن‌ها نیز با تخفیف ویژه محصولات لبنی را عرضه کنند.

ایران تا 2026 به بالانسِ منفی خواهد رسید

دکتر صادقی کارشناس بهبود شیر در این همایش حضور پیدا کرد و سخنانش را با محوریت آمارهایی دربارۀ وضعیت جهان از نظر بالانس تولید شیر در سال گذشتۀ میلادی آغاز کرد و گفت: ایران براساس آمار، شیرِ مازاد بر نیاز دارد، اما طبق پیش‌‌بینی‌‌ها، این آمار تا 2026، معکوس می‌‌شود و ایران به کمبودِ شیر دچار خواهد شد. به این موقعیت، اصطلاحا «بالانسِ منفی» می‌‌گویند.

صادقی دربارۀ هزینۀ تولید شیر در کشورهای مختلف جهان گفت: کشورهایی نظیر نیوزیلند، اوکراین، مکزیک، شیلی، پرو و آفریقای جنوبی در زمرۀ کشورهایی قرار دارند که «کمترین هزینه» را برای تولیدِ شیر صرف می‌‌کنند و در مقابل، شمار دیگری از کشورها از جمله ایران، عملکرد معکوسی از خود بجای گذاشته‌‌اند و در تولید، گران‌‌ترین و در فروش، ارزان‌‌ترین شیرِ دنیا را دارند!

وی در ادامه به دلایل گران‌‌بودن هزینۀ تمام‌‌شدۀ شیر در ایران اشاره کرد: نامناسب‌‌بودن سیستم قیمت‌‌گذاری شیر در کشور، رقابت لجام‌‌گسیخته برای افزایش حجم تولید، عدم معین‌‌بودنِ سطح بهینۀ تولید شیر، پایین‌‌بودنِ کیفیت علوفه، خشکسالی (کمیت و کیفیت آب) از جمله دلایل اصلی گرانی سرسام‌‌آور هزینۀ تمام‌‌شدۀ شیر هستند که به این‌‌ها بایستی، بالابودن مصرف کنسانتره، عدم تناسب حاشیۀ سود شیر با هزینه‌‌های تحمیلی، سوء مدیریت و هزینۀ هر روز تأخیر در آبستنی یک گاو را بدان اضافه کرد.

صادقی در دومین همایش صنت لبنیات و صنایع وابسته، به مهم‌‌ترین اهداف دولت‌‌ها برای توسعۀ لبنیات اشاره کرد و گفت: حمایت از زنجیرۀ تولید، پایداری، خودکفایی، حفاظت از محیط زیست، تهیۀ شیر سالم و تمیز، توجه به امنیت غذایی و توسعۀ صادرات از مهم‌‌ترین اهداف دولت‌‌ها در توسعۀ لبنیات بشمار می‌‌آیند.

صادقی در پایان با اشاره به معایب سیستم اقتصادِ دستوری در مواجهه با صنعت لبنیات، گفت: در اقتصاد دستوری، برنامه‌‌ریزان مرکزی باید حدأقل در ابتدا نیازهای اساسی زندگی یا مرگ ملت‌‌ها را از نظر غذا، پوشاک و سرپناه درک کنند. اما متأسفانه اغلب شاهد آن هستیم که در کشور ما، مسئولان مربوطه بدون توجه ویژه به مقولۀ عرضه و تقاضا، هیچ ایده و برنامۀ منطقی‌‌ای برای همسوکردن تولید و توزیع کالا با خواسته‌‌ها و ترجیحات مصرف‌‌کننده ندارند.

آبنار: دولت مؤظف به تأمین حدأقل نیاز مردم/ رئیس انجمن صنفی گاوداران: دولتمردان ما را فرزند نامادری‌‌شان نبینند!

در بخش بعدی دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته، پنل «تبعات قیمت‌‌گذاری دستوری» با حضور محمدجواد عسکری – نمایندۀ مجلس و رئیس کمیسیون کشاورزی-، قربانعلی رفیعی -مدیرکل دفتر بررسی قیمت سازمان حمایت از مصرف‌‌کنندگان و تولیدکنندگان-، محمدعلی اسفنانی -سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی-، شهیاد آبنار -مدیرکل بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی-، غلامعلی سلیمانی -تولیدکننده محصولات لبنی- و احمد مقدسی -رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور- با گردانندگی دکتر علی مروی -اقتصاددان و پژوهشگر سیاستگذاری دانشگاه شریف- برگزار شد.

در این پنل، بتفصیل به مسائلی چون «عوامل مؤثر بر کاهش سرانۀ مصرف لبنیات در ایران»، «پیامدهای سیاست‌‌های ارزی و تجاری بر صنعت لبنیات کشور» و «نقش لبنیات در امنیت غذایی و نسبت آن با بحران آب» پرداخته شد.

غلامعلی سلیمانی با تأکید بر لزوم تک‌‌نرخی‌‌شدنِ ارز، گفت: اگر ارز تک‌‌نرخی شود، من به شما وعده می‌‌دهم که به بیش از پنج‌‌میلیون خانوار، محصولات لبنی با پنجاه‌‌درصدِ قیمت به فروش خواهد رسید. علاوه‌‌بر این، شیر مدارس هم بصورت رایگان توزیع خواهد شد.

سلیمانی ادامه داد: با بررسی‌‌های انجام‌‌شده از سوی یک سازمان بزرگِ آلمانی که وضعیت صنعت لبنیات در سراسر دنیا را رصد می‌‌کند، اینطور پیش‌‌بینی می‌‌شود که کشور ما روزی وارد‌کنندۀ قدرتمند این حوزه شود، درحالی‌‌که امروز با افتخار بزرگترین صادرکنندۀ آسیا هستیم. ضمن اینکه در منابع پیش‌‌بینی‌‌شده که در سال ۲۰۲۶ بخاطر مسائل و مشکلات دولتی، اقتصاد دستوری، کم آبی و مشکلات آب‌و‌هوایی و تغییرات اقلیمی، ایران جزو واردکنندگان لبنیات خواهد شد.

از سوی دیگر، شهیاد آبنار ضمن مخالفت نسبی با برخی از انتقادهای وارده به قیمت‌‌گذاری دستوری، گفت: قیمت‌‌گذاری دستوری مسئلۀ پذیرفته‌‌شده‌‌ای در سراسر دنیا است. شاید در وهلۀ اول اینگونه بنظر برسد که دولت مداخلۀ بیش از حد و مستقیمی از خود بروز می‌‌دهد، اما بشخصه حتم دارم که قیمت‌گذاری محصولات لبنی برای حرکت به سمت وضعیت ایده‌‌آل است و به سمتی حرکت می‌کند که هزینه‌‌ها را پوشش دهد.

مدیرکل بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: برای واردات نهاده‌های دامی میلیاردها دلار هزینه می‌شود و باید بتوانیم همۀ طبقات را درنظر داشته باشیم، هر چند که می‌دانیم که در توزیع آن خطاهایی نیز وجود دارد.

محمدجواد عسکری با تأکید بر مقولۀ «امنیت غذایی» گفت: بخش کشاورزی توانسته با چهار و نیم میلیون بهره‌‌بردار، 30 درصد از اشتغال کشور را در دست بگیرد.

عسکری با اشاره به معضلات صادرات محصولات کشاورزی، گفت: یکی از مشکلات صادرات محصولات کشاورزی بروکراسی پیچیده در ادارات فعلی است، اما با رفع این مشکلات و با توسعۀ صادرات می‌توان حتی به کاهش تورم کشور کمک کرد. فراموش نکنید که عمدۀ محصولات کشاورزی ما قابلیت صادراتی دارد، اما اینکه چرا صادر نمی‌شود، بحث مفصل‌‌تری می‌‌طلبد که بایستی بگویم ما از لحاظ قانونی می توانیم مشکلاتِ پیش روی آن را مرتفع کنیم.

این‌‌ نمایندۀ در واکنش به انتقادات فعالان صنایع لبنی به تعیین نرخ مصوب در این صنعت گفت: یکی از کارهای خوبی که در کمیسیون و مجلس به انجام رساندیم، بحثِ شورای قیمت‌‌گذاری بود. سال گذشته با دولت 20 جلسه برگزار کردیم تا قیمت گندم در نهایت به هر کیلوگرم 11 و نیم  هزار تومان تعیین شود؛ این امر باعث شد که کشاورزان محصول بیشتری از گندم تولیدی خود را به دولت تحویل دهند.

رئیس کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس افزود: در حوزه مرغ خبر رسیده دوستان به انجمن جوجه یک روزه اعلام کرده اند 19 میلیون تخم مرغ نطفه دار که 18 روز نیز در دستگاه قرار دارند را بیرون آورند و معدوم کنند تا کنترل قیمت صورت گیرد؛ در حالی که قرار بود آنها وارد چرخه تولید شود، این موضوع خلاف قانون است.

از سوی دیگر، احمد مقدسی نیز با انتقاد جدی و گسترده از مداخلۀ دولت در بحث قیمت‌‌گذاری، گفت: یکی از معضلات اصلی ما مداخلۀ جدی دولت است. آقایانِ دولتی تصور می‌‌کنند چون پول می‌‌دهند، می‌‌توانند هرگونه که دلشان می‌‌خواهد رفتار کنند، درصورتی‌‌که این‌‌مسئله درست نیست. این مبلغِ جزئی‌‌ای که به‌‌عنوان یارانه به انجمن‌‌ها و اصناف می‌‌دهند را می‌‌توانند به اشکال متعدد به دهک‌‌های آسیب‌‌پذیر و اقشار پایین جامعه کمک کنند و بخشی از آن را هم برای توزیع شیر رایگان در مدارس هزینه کنند؛ یا حتی مبلغی از آن را هم برای طرحِ تشویقی صادرات درنظر بگیرند.

 

رئیس انجمن صنفی گاوادران ادامه داد: این دوازده میلیاردی که دولت هر سال تحتِ عنوان یارانه به انجمن‌‌ها می‌‌دهد به بلای جانِ ما بدل شده است! مسئله اینجاست که دولت فقط یک پولِ جزئی می‌‌دهد اما هیچ‌‌گونه فرهنگ‌‌سازی‌‌ای را انجام نمی‌‌دهد؛ علاوه‌‌بر این، راه را برای هرگونه رقابتی‌‌شدنِ بازار می‌‌بندد.

وی تأکید کرد: مگر کل تعداد صادرکنندگان لبنیات در کشور چقدر است؟ این میزانِ اندک را می‌‌توان کنترل کرد و روی کارشان نظارت داشت، اما باور کنید نمی‌‌شود 85 میلیون نفر از جمعیتِ کشور را کنترل کرد! مگر ما می‌‌توانیم برای 85 میلیون نفر بپا بگذاریم!؟ این غیرممکن است... من عاجزانه از دولت خواهش می‌‌کنم که ارز را تک‌‌نرخی کند و مهم‌‌تر از آن، ما را به چشمِ فرزند نامادری‌‌شان نبینند!

صحبت‌‌های اعضای پنلِ «تبعات قیمت‌‌گذاری دستوری» بتفصیل با هدایتِ علی مروی و گفت‌‌وگوی حاضران ادامه پیدا کرد و پس از قریب 90 دقیقه با پاسخ‌‌گویی و رسیدن به راهکار برای چالش‌‌ها و پرسش‌‌های بسیاری که مطرح شد به اتمام رسید.

در بخش پایانی مراسم، دکتر اعظم کریمی -روان‌‌شناسِ کودک- نیز با ارائۀ‌‌ای کوتاه از مقولۀ «مسئولیت اجتماعی» به این همایش بزرگ پایان داد.

وی گفت: بحث مسئولیت اجتماعیِ موضوع نسبتا جدیدی است که چند سالی است در شرکت‌‌ها و مؤسسات مطرح می‌‌شود و امروز نیز بارها و بارها در این همایش بزرگ از آن سخن گفته شد. مقولۀ مهمی که در این‌‌مسئله وجود دارد، نقشی است که تک‌‌تک ما می‌‌توانیم در این مسئولیت ایفا کنیم. مسئولیت اجتماعی یک چارچوب اخلاقی است و بیانگر این‌است که هر نهاد، چه یک سازمان و چه یک فرد، می‌بایست با اخلاق و با حساسیت نسبت به مسائل اجتماعی، فرهنگی و محیطی رفتار کند تا به نفع جامعه بکار گرفته شود و نتیجه این اقدامات به نفع جامعه بینجامد.

دومین همایش صنعت لبنیات و صنایع وابسته، با سخنان پایانی سیدمحمدرضا بنی‌‌طبا -سخنگوی انجمن لبنی- به کارِ خود پایان داد.