حسین چمنی / کارشناس صنعت لبنیات
در حال حاضر مصرف شیر در کشور به شدت کاهش یافته و این در حالی است که سه گروه جامعه از کاهش مصرف شیر متضرر میشوند. دولت بزرگترین زیانده است، چرا که مهمترین وظیفه دولت ایجاد فرصت شغلی است و صنعت شیر کشور یعنی از تولید علوفه تا صنایع تبدیلی فرصت شغلی پارهوقت و تماموقت را برای بیش از ۲ میلیون در کشور فراهم کرده که این فرصتهای شغلی توسط بخش خصوصی ایجاد شده است؛ در حالی که ایجاد زیرساختهای اشتغال وظیفه دولتها است.
یکی از وجوه تمایز صنعت شیر این است که بیش از ۹۰ درصد این صنعت توسط بخشخصوصی سرمایهگذاری شده و اداره میشود. لذا کاهش مصرف شیر اگر منجر به کاهش فرصتهای شغلی شود، فرصت بسیار مغتنمی را از دولت میگیرد. در این بین به دنبال کاهش مصرف شیر در کشور صنعت لبنیات با ضررهای جبرانناپذیری مواجه میشود، چرا که سرمایهگذاریهای هنگفتی در این صنعت شده و اگر رشد این صنعت متوقف یا کند شود، این حجم عظیم از سرمایهگذاری در کشور راکد میماند. باید دقت کرد که با کاهش سرانه مصرف شیر در کشور، رشد عقلی و جسمی کودکان با اختلال مواجه میشود. همچنین کاهش مصرف شیر موجب میشود ما با یک جامعه بیمار روبهرو شویم که هزینههای درمانی چند برابری را به دولت، بیمهها و مردم تحمیل میکند. این در حالی است که بدون شک تحقق توسعه در کشور با افراد سالم امکانپذیر است و افراد بیمار نمیتوانند عامل توسعه باشند، چون آنها همه بودجهها و فرصتها را به سوی خود جذب میکنند تا فقط بتوانند سلامتی خود را به دست آورند. لذا دولت این فرصت توسعه را نیز با جامعه بیمار از دست میدهد.
از همه مهمتر اینکه درپی کاهش مصرف شیر، ما با کاهش تولید ناخالص ملی مواجه خواهیم شد. چون وقتی جامعه ناکارآمد و زمینگیر میشود، به جای اینکه بازدهی اقتصادی در حوزههای تولید و اقتصاد کشور به همراه داشته باشد، جامعه سالم را هم به دلیل نگهداری از همین افراد بیمار زمینگیر میکند. بیماریها و هزینههای سنگین درمانی ناشی از کاهش یا عدم مصرف شیر از جمله مشکلات دندان، استخوان و... خانوارها را به زیر خط فقر میبرد. این واقعیت است که هزینههای بیماریهای مرتبط با کاهش مصرف شیر بسیار هنگفت است و اقتصاد کشور و خانوادههای ایرانی را تحتالشعاع قرار میدهد. لذا این مباحث شعاری نیست. ما در کشورهای اروپایی شاهد مفید بودن و تحرک و فعالیتهای اجتماعی افراد مسن جامعه هستیم، در حالی که در کشور ما اکثر گروههای سنی بالای ۶۰ سال روزانه داروهای ثابت مصرف میکنند و امکان چنین پویایی و تحرکی را ندارند، لذا بدیهی است که در چنین شرایطی جامعه ما زمینگیر میشود و به دنبال آن تولید ناخالص داخلی کاهش پیدا میکند.
درمجموع، اهمیت این ماده غذایی از آنجا خود را نشان میدهد که زندگی انسان با شیر آغاز میشود و تنها ماده غذایی که تا آخر عمر به مصرف بیشتر آن توصیه میشود، شیر و فرآوردههای لبنی است. بیان این سه موضوع از این جهت حائز اهمیت است که همه ما یعنی دولت، صنعت و مردم باید در این قضیه سهم خود را بپذیریم و از سهمی که در این زمینه داریم، فرار نکنیم.
/دنیای اقتصاد