میر اسلام تیموری /رئیس انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی
سیستم قیمت‌گذاری کاست پلاس اشکالات بسیار زیادی دارد و کاملا غلط است. طی ۶ دهه اخیر ما همواره فریاد زده‌ایم که بهتر است روش و سیستم قیمت‌گذاری کاست پلاس را حذف کنید، اما گوش مسوولان به این فریادها بدهکار نیست.
امروز در حالی از نبود بهره‌وری در بخش تولید و صنعت لبنیات کشور انتقاد می‌شود که درواقع اجازه و امکان بهره‌وری را به فعالان این صنعت نداده‌اند. زمانی می‌توانیم از افزایش بهره‌وری در صنعت لبنیات سخن بگوییم که مرزهایمان باز باشد و از طریق واردات و صادرات کالاها، امکان مقایسه سطح کیفیت تولیدات خود را با کشورهای همسایه و سایر کشورها داشته باشیم. بر این اساس در حال حاضر ما در اتاق بازرگانی تهران در حال کار در خصوص تغییر نظام قیمت‌گذاری کاست پلاس هستیم تا بتوانیم به جای این روش، به روش موثری دست یابیم که بتواند ما به عنوان فعالان صنعت لبنیات را در چالش بهره‌وری قرار دهد. در این بین صرفا شاهد رانت و فساد در حوزه نهاده‌های دام و طیور مانند گندم، جو و... نیستیم؛ بلکه رانت در حوزه‌های مختلف از قبیل بنزین، آرد، انرژی، برق و گاز و... وجود دارد؛ اما آنچه از دست ما بر می‌آید این است که قیمت‌ها را واقعی‌سازی کنیم.
خوشبختانه قیمت شیر خام در کشور ما به تدریج در حال نزدیک شدن به قیمت جهانی است. امیدواریم دولت همان‌طور که قدم در راه واقعی‌سازی قیمت کالاها گذاشته است، قیمت بقیه کالاها را نیز واقعی کند. نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که قیمت یک کالا شامل یارانه باشد، اما قیمت کالاهای دیگر مشمول یارانه نشود. به طور نمونه دولت در حالی قیمت هر کیلوگرم جو را ۱۲۰۰۰ تومان و هر کیلوگرم گندم را ۱۲۵۰۰ تعیین کرده است که باید قیمت این کالاها واقعی باشد. در کنار هزینه تامین مواد اولیه، هزینه حقوق و دستمزد، حمل و نقل و... نیز باید اضافه شود. لذا باید یک اصلاح اساسی در حوزه قیمت‌گذاری‌ها انجام شود. برای اینکه بدانیم جامعه صنعت لبنیات داخلی تا چه اندازه بهره‌ور است، باید قیمت محصولات نهایی را با قیمت شیر خام مقایسه کنیم. علاوه بر این هزینه انرژی، دستمزد نیروی انسانی و هزینه‌های جانبی را نیز به نرخ شیرخام اضافه کنیم و در آن زمان می‌توانیم قضاوت کنیم که صنعت لبنیات کشور ما بهره‌ور است یا نیست.
ضمن اینکه هر صنعتی زمانی به بهره‌وری بالا دست پیدا می‌کند که در رقابت با کشورهای دیگر قرار بگیرد. در شرایطی که مرزهای ما به روی کشورهای دیگر بسته است، ما هیچ گاه نمی‌توانیم خود را در مقام مقایسه و رقابت قرار دهیم. دولت اگر در کنار آزادسازی قیمت‌ها، واردات و صادرات کالاهای لبنی را حتی با وضع عوارض ترجیحی برای صادرات باز بگذارد، ما خود به راحتی مسیر خود را پیدا می‌کنیم. یعنی خود را در شرایطی می‌بینیم که به ناچار باید با کشورهایی مانند ترکیه، آلمان و... رقابت کنیم و بهره‌وری صنایع داخلی را ارتقا ببخشیم. در شرایط کنونی که ما از امکان و ظرفیت رقابت در عرصه بین‌الملل بی‌بهره هستیم، نمی‌توانیم ادعای بهره‌وری کامل را داشته باشیم؛ اما در صورت فراهم شدن بستر رقابت‌پذیری و آزادسازی واردات و صادرات، بهره‌وری صنعت لبنیات داخلی خود به خود محقق می‌شود.
/دنیای اقتصاد
