طبق آمار سرانه مصرف لبنیات در ایران در خوشبینانه‌ترین حالت ۷۰ کیلوگرم است در حالی که این عدد در میانه دهه ۸۰؛ حدود ۱۰۰ کیلوگرم بود و میانگین استاندار جهانی حدود ۱۶۰ کیلوگرم است.
طبق آمار سرانه مصرف لبنیات در ایران در خوشبینانه‌ترین حالت ۷۰ کیلوگرم است در حالی که این عدد در میانه دهه ۸۰؛ حدود ۱۰۰ کیلوگرم بود و میانگین استاندار جهانی حدود ۱۶۰ کیلوگرم و در کشورهای توسعه یافته سرانه مصرف بیش از ۲۰۰ کیلوگرم و حتی در شمال اروپا این عدد گاهی تا ۳۰۰ کیلوگرم هم می‌رسد.
این اعداد وضعیت نه‌چندان مطلوب مصرف شیر در کشور را نشان می‌دهد؛ وضعیتی که چنانچه فکری به‌حال آن نشود در آینده نزدیک باید منتظر عواقب آن که همانا بالا رفتن هزینه‌های درمان است، باشیم.
یکی از راه‌هایی که می‌توان با بهره‌گیری از آن جلوی این عواقب را گرفت طرح شیر مدارس است که متاسفانه سال‌هاست دستخوش سیاست‌های نادرست دولتمردان قرار گرفته است و امسال هم طبق وعده دولت قرار است نصفه و نیمه احیا شود، چراکه کارشناسان تغذیه می‌گویند تاکنون تنها ۳۵۰ میلیارد تومان بودجه برای این امر تخصیص داده شده که فقط برای ۴۰۰ هزار دانش‌آموز با دو وعده در هفته پاسخگو است!
دولت هدفمندترین یارانه که شیر مدارس بود را حذف کرد
سید محمدرضا بنی‌طبا، سخنگوی انجمن صنایع لبنی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار قدس ضمن بیان اینکه صنعت شیرِ ایران در اواخر دهه ۳۰ برای شیر مدارس شکل گرفت، ابراز کرد: در آن دوره برخی از کارخانه‌های لبنی ایران با وام یونیسف برای شیر مدرسه بنیان گذاشته شدند و پس از آن ایران، هم قبل و هم بعد از انقلاب در میانه دهه ۷۰ تا میانه دهه ۸۰ به‌عنوان الگو در توزیع شیر مدارس معرفی می‌شد.
وی با یادآوری اینکه نکته که توقف شیر مدارس از اواخر دهه ۸۰ با اجرای طرح هدفمندی یارنه‌ها آغاز شد، ادامه داد: متاسفانه هدفمندترین یارانه که شیر مدارس بود در سال ۸۹ قطع شد و در کنار آن سرنوشت یارانه‌ها به‌طور کلی باوجود اینکه گفته می‌شد یارانه‌ها قرار است هدفمند شود؛ اما نشد و در نان، سوخت و انرژی ماند و هم‌اینک هزاران هزار میلیارد تومان یارانه پنهان در اقتصاد داریم که هیچ کدام از آنان هدفمند نشدند، ولی هدفمندترین یارانه که شیر مدارس بود، حذف شد!
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ضمن بیان اینکه زمانی که شیر مدارس توزیع می‌شد وزارت بهداشت ناظر، آموزش‌وپرورش کارفرما و صنایع لبنی مجری طرح بودند، بنابراین تا سال‌های انتهایی اجرای طرح نظارت سه‌جانبه بر آن اعمال می‌شد، خاطرنشان کرد: این امر موجب می‌شد که شیر باکیفیت و متمرکز در مدارس توزیع شود؛ اما در اواخر اجرای طرح چند آسیب رخ داد. اول اینکه کارفرما و ناظر درهم ادغام و آموزش‌وپرورش هم طرح را اجرا می‌کرد و هم ناظر بود که این امر منجر به‌این شد شیر مدارس به‌مناقصه گذاشته شود و به‌مناقصه گذاشتن هم نتیجه‌ای جز این نداشت که نهادِ مجری بدون اینکه توجه کند چه کارخانه‌هایی صلاحیت انجام کار را دارند، کار را در دست گیرند و در مقابل کیفیت شیر مدارس افت کند.
بنی‌طبا افزود: همچنین بودجه شیر مدارس از حالت متمرکز به‌حالت استانی تغییر کرد و آسیب این اقدام این بود که چنانچه استانی بودجه و یا تامین‌کننده شیر را نداشت، نمی‌توانست از دیگر استان‌ها کمک گیرد، در کنار موارد گفته شده طی کردن فرآیند طولانی مناقصه هم سبب شد شیر با تاخیر چند ماهه به‌دست مدارس برسد و این‌گونه، به‌جای تحویل ۷۰ نوبت شیر به‌دانش‌آموزان، تعداد نوبت‌ها کاهش یابد.
وی تاکید کرد: همچنین در زمان توزیع باید حتما حدود ۱۰ درصد حساسیت به لاکتوز درنظر گرفته شود؛ اما اجرای مناقصه برای تامین شیر، جلوی در نظر گرفتن این مسائل فنی را میگرفت، همچنین مناقصه باعث می‌شد کارخانه‌هایی تامین کننده شوند که شرایط حمل سرد شیر را نداشته باشند و سهمیه یک هفته را یک روزه تحویل مدارس دهند!
سخنگوی انجمن صنایع لبنی توصیه کرد: اولا وزارت آموزش‌وپرورش طرح شیر مدارس را با هر پروتکلی که می‌خواهد اجرا کند باید با رعایت نکات فنی باشد و این نکات هم از دل صنعت بیرون می‌آید و انجمن صنایع لبنی هم این آمادگی را دارد که پروتکل فنی را با همکاری آموزش‌وپرورش، وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تهیه کند تا هر تولیدکننده‌ای با طمع کسب سود، وارد این عرصه نشود.
بنی طبا ضمن تاکید بر اینکه توصیه دیگر ما این است که حتما باید شیر باکیفیت استریل پاکتی توزیع شود تا نیازی به‌حمل سرد نداشته باشد، ادامه داد: همچنین با تولیدکنندگانی وارد مذاکره شوند که شیر مدارس را در راستای مسئولیت اجتماعی‌شان تولید کنند به‌این معنا که به‌دنبال تولید شیر مدارس با حاشیه سود ۱۷ درصد نباشند، بلکه با حاشیه سود حداقلی تولید کنند.
وی ضمن بیان اینکه امسال برخی کارخانجات لبنی متناسب با توانایی و در راستای مسئولیت اجتماعی‌شان و جدا از طرح شیر مدارس دولت، اقدام به تولید و توزیع شیر مدارس در برخی شهرستان‌های محروم کردند، خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم توسعه شیر مدارس حذف شد و با پیگیری‌های صورت گرفته در کمیسیون تلفیق، شیر مدارس در مقطع ابتدایی مصوب و به‌عنوان تکلیف در قانون برنامه هفتم لحاظ شد؛ اما برای اینکه تبدیل به‌الزام و اجرا شود باید در بودجه سالانه دولت هم دیده شود. برای امسال رئیس جمهور از محل دیگری دستور داده بودجه‌ای برای توزیع شیر رایگان در مقطع ابتدایی و دو بار در هفته، تامین شود، ولی مسئله این است که برای سال‌های آتی این بودجه چگونه تامین خواهد شد؟
پیشنهاد انجمن صنایع لبنی برای احیای شیر مدارس
سخنگوی انجمن صنایع لبنی کشور تاکید کرد: پیشنهاد انجمن به‌دولت این است که از محل مالیات بر ارزش افزودۀ صنعت لبنیات، برای شیر مدارس هزینه شود. به‌این معنا که صنایع لبنی حدود ۹ هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کنند که چنانچه این میزان به‌شیر رایگان مدارس تخصیص یابد می‌توان میان ۱۰ تا ۱۵ میلیون دانش‌آموز بسته به تعداد نوبت توزیعِ، شیر توزیع کرد.
بنی‌طبا ضمن بیان اینکه دولت هنوز هیچ جوابی به‌این پیشنهاد انجمن نداده است، تاکید کرد: چنانچه دولتمردان صدای ما را بشنوند، بخش خصوصی آمادگی این را دارد که با کمترین هزینه، هم مسائل فنی مربوط به‌توزیع شیر را برطرف تا شیر باکیفیت به‌دست دانش‌آموزان برسد و هم مسئله مالی را مرتفع کند.
وی به‌نمونه‌های خارجی توزیع شیر مدرسه اشاره و اظهار کرد: ترکیه ۲۷۰ نوبت شیر رایگانِ مدارس بین هشت میلیون دانش‌آموز توزیع می‌کند و در چین هم بین ۳۰ میلیون دانش‌آموز شیر توزیع می‌شود.
نمی‌توان سلامت دانش‌آموز را به‌مناقصه گذاشت
سخنگوی انجمن صنایع لبنی کشور اضافه کرد: جالب است بدانید که این میزان توزیع شیر در کشورِ ترکیه تنها ۳۰ درصد از نیاز دانش‌آموز به کلسیوم را تامین می‌کند و ما که ۷۰ نوبت می‌دهیم نزدیک به چهار درصد. بنابراین این تامین حداقلی نیاز به‌شیر از طرف دولت، باید به‌بهترین نحو انجام شود و نمی‌توان سلامت دانش‌آموزان را به‌مناقصه گذاشت.
بنی‌طبا اضافه کرد: توزیع شیر مدارس بدون پیوست فرهنگی کم تاثیر خواهد بود، بنابراین این مهم باید در پروتکل توزیع شیر مدارس لحاظ و تاکید شود تولیدکنندگانی می‌توانند در تامین شیر مشارکت کنند که آمادگی پرداخت هزینه پیوست فرهنگی طرح را داشته باشند. به‌این معنا که دانش‌آموزِ امروز و سرپرست خانوارِ فردا را نسبت به‌ضرورت مصرف شیر و تاثیر آن در سلامت خانواده و کاهش هزینه‌های درمان آگاه کنند.
/قدس آنلاین
