رییس مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی با تاکید بر اینکه بخش قابل توجهی از مواد غذایی در کشور به صورت ضایعات و دور ریز از چرخه مصرف خارج می‌شود، گفت: از سوی دیگر افزایش تولید بدون افزایش بهره وری آب، افزایش مصرف آب کشاورزی را به دنبال خواهد داشت؛ از این رو افزایش عرضه مواد غذایی از طریق کاهش ضایعات آنها، بهترین شرایط ایجاد امنیت غذایی در کشور است.
قدیر رجب‌زاده در خصوص پتانسیل‌های کشور در زمینه ایجاد و تداوم امنیت غذایی، افزود: به طور کلی بررسی‌های علمی و تخصصی نشان می دهد بخش قابل توجهی از مواد غذایی در کشور به صورت ضایعات و دور ریز از چرخه مصرف خارج می‌شود که این موضوع از یک سو تأسف آور است؛ اما از سوی دیگر این جرقه را در ذهن همه ما ایجاد می‌کند که تلاش برای چند درصد کاهش این ضایعات می‌تواند اثر قابل توجهی بر امنیت غذایی چه در بعد دسترسی به مواد غذایی و چه در بعد توان اقتصادی خانوار در تهیه این مواد داشته باشد.
وی کاهش ضایعات مواد غذایی را باعث افزایش عرضه مواد غذایی و در نهایت کاهش قیمت مواد غذایی در بازار دانست و اظهار کرد: ذکر این نکته هم بسیار مهم است که افزایش تولید (البته بدون افزایش بهره وری آب) افزایش مصرف آب کشاورزی را به دنبال خواهد داشت که این اصلا در شرایط موجود مناسب نیست. اما از سوی دیگر افزایش عرضه مواد غذایی از طریق کاهش ضایعات آنها، فشاری بر مصرف آب کشاورزی در کشور نخواهد آورد.
رجب‌زاده خاطر نشان کرد: از این رو اجرای برنامه‌های درست و دقیق برای کاهش ضایعات مواد غذایی بسیار مهم است. بنابراین این پتانسیل در کشور وجود دارد که بدون افزایش مصرف آب کشاورزی، می‌توان قدری شاخص‌های امنیت غذایی را بهبود داد.
رییس مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی وجود نیروی انسانی متخصص و تحصیلکرده فراوان در حوزه‌های مرتبط با کشاورزی، صنایع غذایی و … در کشور را از دیگر پتانسیل‌های مناسب برای ایجاد امنیت غذایی در کشور دانست که اگر برنامه ریزی مناسب برای بهره گیری مطلوب از ظرفیت آنها و نیروهای انسانی متخصص صورت گیرد، می‌توانند کمک شایانی به ارتقای بهره وری و استفاده از ظرفیت‌های بالقوه در این حوزه باشند.
وی به بیان اقدامات این مؤسسه در زمینه ایجاد امنیت غذایی پرداخت و یادآور شد: مؤسسه علوم و صنایع غذایی، با توجه به مأموریت ذاتی خود و مسؤولیتی که در رابطه با سلامت جامعه بر دوش خود می‌دیده، انجام پژوهش‌های متعدد در این راستا را همواره در برنامه خود داشته است. از جمله آنها می‌توان به پژوهش‌های متعدد در رابطه با غنی سازی مواد غذایی با ریز مغذی‌ها، توسعه و طراحی غذاداروها و غذاهای فراسودمند، جیره‌های غذایی گروه‌های خاص، شناسایی و حذف آلاینده‌های مواد غذایی اشاره کرد.
رجب زاده ادامه داد: از جمله سایر اقدامات می‌توان به این موارد اشاره کرد:
«تمرکز بر توسعه و به کارگیری صمغ‌های بومی در فرایندها و فرمولاسیون‌های غذایی و تدوین نقشه راه تجاری سازی صمغ‌های بومی»
«برگزاری نوآوردگاه مکمل‌های غذایی و گیاهی»
«برگزاری استارت‌آپ‌های مختلف در زمینه طراحی جیره‌های غذایی در شرایط بحران»
«تدوین کتاب “بررسی تحلیلی امنیت غذایی کشور و ضایعات مواد غذایی” با رویکرد معرفی چالش‌ها و کمک به نهادهای مسئول در تصمیم سازی و تصمیم گیری»
«برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعدد ویژه پژوهشگران و صنعتگران در خصوص حوزه پژوهشی مرتبط با امنیت و ایمنی مواد غذایی».
وی در پاسخ به این سوال که کیفیت مواد غذایی در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: کیفیت در محصولات غذایی تعاریف مختلفی دارد. به عنوان مثال کالایی که استاندارد ملی را دریافت می‌کند، کالایی است که از کیفیت مدنظر سازمان ملی استاندارد برخوردار است. از طرف دیگر موضوع سلامت مواد غذایی، میزان کالری، ارزش تغذیه‌ای و عاری بودن از مواد زیان آور یکی دیگر از جنبه‌های کیفی در محصولات غذایی است.
رییس مؤسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی اضافه کرد: از نظر تولیدکنندگان بالا بودن توان رقابتی و سودآوری، از شاخص‌های اصلی کیفیت مواد غذایی به شمار می‌رود و حال آنکه مصرف کنندگان تنوع بالا، ظاهر و طعم و مزه مطلوب، بسته بندی مناسب و جذاب و گاهی ارزش غذایی بالا را به عنوان کیفیت محصول در نظر می‌گیرند.
وی با تاکید بر اینکه در کشور ما محصولات غذایی که با تایید سازمان ملی استاندارد و سازمان غذا و دارو در حال تولید هستند، از حداقل‌های لازم در کیفیت و سلامت برخوردارند، اظهار کرد: باید توجه داشت که استانداردهای ملی ما اغلب برگرفته از استانداردهای جهانی است.
رجب زاده ادامه داد: در سال‌های اخیر توجه به سلامت و ارزش تغذیه‌ای به خصوص میزان چربی، شکر و نمک بیشتر مد نظر سازمان‌های نظارتی قرار گرفته و ضمن اعلام این موارد بر روی بسته بندی، رتبه بندی محصولات نیز بر این اساس صورت گرفته است که گام موثری در ارتقاء سلامت و کیفیت تغذیه‌ای محصولات و قدرت انتخاب مصرف کننده خواهد بود.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر غنی سازی محصولات غذایی و حذف مواد کمتر سالم از محصولات غذایی بیشتر مورد توجه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان قرار گرفته است، به گونه‌ای که در حال حاضر برخی محصولات غذایی تولید کشور به کشورهای پیشرفته صادر می‌شود و کشورهای همسایه نیز استقبال بسیار خوبی از محصولات غذایی ایران دارند.
رجب زاده خاطر نشان کرد: به طور کلی می‌توان گفت محصولات غذایی تولید کشور از کیفیت مناسبی برخوردار بوده و لازم است تلاش‌هایی جهت افزایش سطح آگاهی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در خصوص شاخص‌های کیفی و تغذیه‌ای محصولات غذایی و شفاف سازی در ارتباط با برخی اظهار نظرها و شایعات غیر علمی و غیر واقعی در این خصوص صورت گیرد. ضمن اینکه توسعه تحقیقات و ارتقاء به موقع دانش فنی می‌تواند به ایجاد تنوع در محصول و بسته بندی و بهبود شاخص‌های تغذیه‌ای، کاهش هزینه‌های تولید و توان رقابتی بالاتر کمک شایانی کند.
