اخیراً در مورد مصرف مواد غذایی به‌ویژه لبنیات بحث تازه خوری مطرح شده است و به گفته عضو هیئت‌مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران، بیشتر مصرف‌کننده‌ها بدون دانستن معنای تازه‌خوری برای خرید محصولاتی چون لبنیات به دنبال اقلامی هستند که تاریخ تولید آنها تاریخ روز باشد، درحالی‌که زمان مهم قرنظینه‌گذاری را در نظر نمی‌گیرند.
شهریار دبیریان، عضو هیئت‌مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران و عضو کمیته‌های تخصصی فدراسیون بین‌المللی شیر (IDF)، درخصوص تازه‌خوری به مجله میکروسکوپ گفت: بیشتر مصرف‌کننده‌ها نمی‌دانند که تازه‌خوری به چه معناست و اغلب برای خرید محصولاتی چون لبنیات به دنبال خرید اقلامی هستند که تاریخ تولید درج شده روی آنها تاریخ روز باشد، درحالی‌که واقعیتی را در نظر نمی‌گیرند و آن بحث قرنطینه‌گذاری محصولات لبنی است؛ به این معنا که پس از تولید این محصولات، بر اساس دستورالعمل‌های بهداشتی که برای اطمینان از سلامت محصولات قرار داده شده است، باید برای مدت زمان مشخص قرنطینه‌گذاری شوند. این قرنطینه‌گذاری برای اطمینان از سلامت محصول از نظر میکروبی است. در مورد برخی محصولات مانند بعضی انواع پنیر، دوران قرنطینه‌گذاری شامل دوره رسیدن آنها (aging) هم هست.
محصولات لبنی به‌غیر از شیر پاستوریزه با تاریخ تولید عرضه نمی‌شوند
دبیریان سپس درخصوص زمان قرنطینه‌گذاری توضیح داد: قرنطینه‌گذاری به‌عنوان مثال برای ماست حدود 2 روز و برای پنیر ۳ تا ۵ روز است. یعنی زمانی که مصرف‌کننده برای خرید محصولات لبنی به استثنای شیر پاستوریزه مراجعه می‌کند نباید به دنبال محصولی باشد که تاریخ تولید همان روز را دارد زیرا در غیر این‌صورت این محصولات دوران قرنطینه خود را نگذرانده‌اند.
تنها در مورد شیر پاستوریزه این مجوز به تولید‌کننده‌ها داده شده است که تاریخ قرنطینه‌گذاری را جزوی از تاریخ تولید به‌حساب آورند یعنی تاریخی که روی شیر پاستوریزه درج می‌شود با احتساب زمان قرنطینه‌گذاری است.
در مورد بقیه اقلام لبنی، مصرف‌کننده محصولی را در قفسه‌ها می‌بیند که تاریخ تولید آنها قطعاً قبل از آن روز است زیرا پس از دوران قرنطینه‌گذاری در فروشگاهها توزیع شده‌اند.
بنابراین زمانی که مصرف‌کننده برای خرید شیر پاستوریزه به فروشگاهها می‌رود، اگر تازه‌خوری را مد نظر دارد، می‌تواند به دنبال محصولی باشد که تاریخ تولید همان روز را دارد، اما در مورد ماست باید به دنبال تاریخ تولیدی حدود دو روز قبل و در مورد پنیر، ۳ تا ۵ روز قبل باشد. در مورد شیر استریل زمان قرنطینه‌گذاری حتی از این میزان نیز طولانی‌تر و تا حدود ۷ روز است یعنی اگر مصرف‌کننده به دنبال تازه‌خوری است باید تاریخ تولید 7 روز قبل را خریداری کند.
بهترین تاریخ مصرف با تاریخ انقضا متفاوت است
عضو هیئت‌مدیره انجمن مدیریت کیفیت ایران در ادامه درباره تاریخ انقضا اظهار داشت: اگر مصرف‌کننده به دنبال تازه‌خوری است در کنار تاریخ تولید باید به تاریخ انقضا هم توجه داشته باشد و محصولی را نخرد که تنها مدت زمان کوتاهی تا انقضای آن باقی مانده است؛ در واقع برای تازه خوری مصرف‌کننده باید محصول را بلافاصله بعد از قرنطینه‌گذاری خریداری کند و البته مسئولیت زودتر‌دادن محصولات به بازار با تولیدکننده است.
اما تاریخ انقضا در مورد محصولات مختلف مفهوم متفاوتی دارد. در مورد برخی محصولات مانند لبنیات، توصیه می‌شود مصرف‌کننده بعد از تاریخ انقضا آنها را مصرف نکند. گرچه ممکن است بعد از آن تاریخ نیز قابل مصرف باشند، اما تولیدکننده سلامت آنها را بعد از آن تاریخ تضمین نمی‌کند.
اما در مورد برخی دیگر از محصولات مانند نان، ممکن است تا چند روز بعد از تاریخ انقضا قابل استفاده باشند چون از نظر سلامت مشکلی برای مصرف‌کننده ایجاد نمی‌کنند. به این معنا که در مورد این نوع محصولات تاریخ انقضا در واقع بهترین تاریخ مصرف است و بهتر است که روی بسته‌بندی آنها نیز به این صورت درج شود زیرا این محصولات بعد از این تاریخ از نظر سلامت مشکلی ندارند اما کیفیت آنها ممکن است تغییر کند.
دبیریان در انتها تأکید کرد: بنابراین در بحث تازه خوری به‌ویژه در مورد محصولات لبنی، هم زمان قرنطینه‌گذاری دارای اهمیت است، هم تاریخ انقضا یا بهترین تاریخ مصرف.
/مجله میکروسکوپ
