به‌گفته قائم‌مقام و مدیر کارخانه افراشیرباختر، با افزایش قیمت شیرخام به‌دنبال حذف یارانه نهاده‌های دامی، مصرف لبنیات بیش‌از‌پیش کاهش یافته است و عواقب آن فقر غذایی و ضرر غیرقابل جبران کارخانه‌های لبنی است که نگرانی زیادی در صنعت و در میان کارشناسان تغذیه ایجاد کرده است.
دکتر عاطفه مستقیم قائم‌مقام و مدیر کارخانه افراشیرباختر در مصاحبه با مجله میکروسکوپ درباره دلیل افزایش قیمت لبنیات گفت: با حذف یارانه نهاده‌های دامی، قیمت شیر خام از 6800 به حدود ۱۲۰۰۰ تومان رسیده است، گرچه با این قیمت هم هنوز برای دامدار به‌صرفه نیست. زیرا به‌گفته دامداران یک کیلو شیر حاصل سه کیلو جو است و با درنظر گرفتن قیمت جو کیلویی ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان، قیمت حال حاضر شیر هنوز پایین است و دامداران ضرر می‌کنند و برخی از دامداران به‌دنبال فروش دام خود هستند.
وی سپس درباره افزایش قیمت لبنیات به‌دنبال افزایش قیمت شیر خام افزود: کارخانه‌های لبنیات شیر را به همان قیمت تعیین شده می‌خرند و با احتساب قیمت دیگر ملزومات چون بسته‌بندی و دیگر هزینه‌‌های سربار چون حقوق کارکنان که همگی افزایش قابل توجهی داشته‌اند، مجبور به افزایش قیمت محصولات خود هستند و این کاهش خرید مردم را به‌دنبال داشته است.
مواجهه کارخانه‌های لبنیات با حجم زیاد محصولات برگشتی
دکتر مستقیم درباره وضعیت کارخانه‌های لبنی در شرایط ایجاد‌شده اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از کارخانه‌ها تولید محصولات پاستوریزه را محدود و حتی متوقف کرده‌اند زیرا این محصولات زمان ماندگاری کوتاهی دارند و به‌دلیل افزایش قیمت، فروش آنها کاهش یافته و میزان زیادی از این محصولات به دلیل گذشتن تاریخ انقضا و فساد به صورت ضایعات به کارخانه‌ها برگشت داده می‌شود و مشکلات و هزینه زیادی را به کارخانه‌ها تحمیل می‌کند. بنابراین کارخانه‌ها به تولید محصولاتی با ماندگاری بالاتر مانند شیرهای استریل و خشک کردن شیر و فروش آن در داخل یا صادرات روی آورده‌اند تا بتوانند از ضرر و زیان بیشتر جلوگیری کرده و به فعالیت ادامه دهند.
تشدید نگرانی از فقر پروتئین
قائم مقام شرکت افراشیرباختر با ابراز نگرانی از حذف لبنیات از سفره مردم، اظهار داشت: پیش از این افزایش قیمت، قدرت خرید مردم برای تهیه لبنیات کم بود و با این افزایش کمتر هم شده و لبنیات در حال جمع شدن از سفره مردم است که در کنار حذف دیگر محصولات پروتئینی، پیامدهای جدی به‌دنبال دارد.
وی سپس مصرف لبنیات را در جبران کمبود پروتئین و کلسیم موثر دانسته و افزود: همه محصولات پروتئینی حیوانی شامل شیر، مرغ، گوشت، ماهی، تخم‌مرغ و لبنیات گران شده‌اند اما هنوز قیمت لبنیات و تخم‌مرغ در مقایسه با گوشت و مرغ و ماهی پایین است و به نفع مردم است که لبنیات و تخم‌مرغ را به عنوان منبع پروتئینی استفاده کنند. این منابع غنی از پروتئین و حاوی اسیدهای آمینه ضروری بدن با میزان‌جذب بالاتر نسبت به دیگر منابع پروتئینی هستند.
لبنیات، قربانی تبلیغات منفی
مستقیم سپس با اظهار تاسف از تبلیغات منفی علیه مصرف لبنیات گفت: طی این سال‌ها متاسفانه از سوی افراد معلوم‌الحالی که به‌دنبال فروش محصولات‌خود بوده‌اند، تبلیغات منفی بسیاری علیه لبنیات صورت گرفته که در پی آن هدایت مردم برای جایگزینی منابع پروتئینی گران‌قیمت تر با لبنیات، بیش از پیش مشکل شده است. درحالی‌که از قدیم مصرف لبنیات برای بهبود وضعیت سلامت جایگاه خاصی داشته و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایی که لبنیات مصرف می‌کردند طول عمر بیشتر و وضعیت سلامت بهتری داشتند.
لبنیات، منبع ارزانتر پروتئین و کلسیم
وی لبنیات را منبع ارزانتر پروتئین دانسته و گفت: امروز که مردم با افزایش قیمت همه منابع پروتئینی روبرو هستند، مصرف لبنیات می‌تواند تا حد زیادی نیاز پروتئین بدن را برآورده سازد. همچنین چربی لبنیات، چربی خوبی است و باعث کاهش کلسترول بد LDL میگردد، درحالی‌که چربی گوشت و دنبه، آن را بالا می‌برد.
وی سپس تأکید کرد: قیمت لبنیات بالا رفته و انتظار نمی‌رود پایین بیاید اما درحالی‌که قیمت تمامی منابع پروتئین افزایش یافته، ارزان‌ترین راه حل هنوز هم لبنیات است.
مردم لبنیات را به سفره‌های خود بازگردانند
مدیر کارخانه افراشیر باختر نقش رادیو، تلویزیون و شبکه‌های سلامت را در اطلاع‌رسانی و آگاه کردن مردم موثر دانست و اظهار داشت: مردم نباید به تبلیغات منفی توجه کنند و دولت هم باید برای فرهنگ‌سازی مصرف لبنیات هزینه کند به‌ویژه در این شرایطی که لبنیات در حال حذف‌شدن به‌طور کامل از سفره‌های مردم است و این به‌معنای حذف منبع ارزانتر کلسیم، پروتئین، باکتری‌های مفید ماست و ویتامین‌ها از برنامه غذایی مردم است.
لبنیات سنتی، راه حل مناسبی نیست
مستقیم سپس درباره وضعیت لبنیات سنتی اضافه کرد: با گران‌شدن شیر خام، قطعا لبنیات سنتی هم گران می‌شود اما گرچه گاه قیمت آنها از محصولات پاستوریزه پایین‌تر است، به دلیل عدم گذراندن تست‌های ضروری برای اطمینان از سلامت شیر خام استفاده شده در تولید آنها، مصرفشان به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
تولیدکننده‌های لبنیات سنتی، لزوماً نمی‌خواهند محصول ناسالمی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند اما ابزار مناسب برای اطمینان از سلامت شیر خام را ندارند. حتی ممکن است شیر خام گران‌تری را خریداری کنند اما لزوما توان آن را ندارند که محصول سالمی را به دست مصرف‌کننده برسانند.
دکتر مستقیم در انتها با ابراز نگرانی از وضعیت معیشتی خانواده‌های ایرانی گفت: نگرانی من این است که مردم نتوانند برای خود و فرزندانشان پروتئین مناسب مهیا کنند. امیدوارم به هر ترتیب توان خرید مردم افزایش یابد و حداقل بتوانند از پروتئین‌های لبنی و تخم‌مرغ به‌عنوان جایگزین پروتئین‌هایی که خیلی گران‌تر هستند، استفاده کنند.
/مجله میکروسکوپ
