روزنامه حمایت/ توزیع شیر در مدارس کشور که سابقه 18ساله را در کارنامه خود دارد، در طول سال‎های گذشته با چالش‌های بودجه‌ای مواجه بوده تا به آنجا که اجرای آن در دوسال گذشته به‌طور کامل متوقف شده است، اکنون اما مسئولان وزارت آموزش و پرورش از ایده‎های جدید برای توزیع این محصول لبنی در مدارس سخن می‌گویند.

اگرچه تاریخچه توزیع رایگان شیر در مدارس کشور به شکل سراسری، به دهه 80 بازمی‌گردد اما باید گفت برای نخستین‌بار و در قالب آزمایشی این طرح در سال 79 و با پوشش 420 هزار دانش‌آموز اجرایی شد. ایده‎ای که طبق اظهارات کارشناسان هدف از آن جلوگیری از شیوع بیماری پوکی استخوان و کاهش سوءتغذیه به‌ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار بود که البته طبق آیین‌نامه اجرایی دبیرخانه کمیته ملی برنامه شیر مدرسه که در راستای اجرای مصوبه شهریورماه سال 86 شورای اقتصاد تدوین شده بود، جامعه هدف این طرح شامل تمام دانش‌آموزان دختر و پسر دوره‌های پیش‌دبستانی، ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شبانه‌روزی دولتی، مراکز شبانه‌روزی کودکان بی‌سرپرست تحت پوشش بهزیستی می‌شد، ضمن اینکه کارکنان شاغل در واحدهای آموزشی را نیز در بر می‌گرفت.

این در حالی بود که در طول سال‎های اجرایی شدن طرح مذکور وزارت آموزش و پروش همواره از مشکلات خود برای تامین بودجه اجرایی شدن طرح موردنظر سخن می‌گفت. به‌طورنمونه

اسفند ماه سال 94منصور مجاوری مشاور وقت معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی آموزش‌وپرورش اظهار کرد که ‌با وجود پیگیری‌های فراوان و مکاتبات متعدد از زمان شروع توزیع شیر در مدارس و قول مساعد مسئولان سازمان مدیریت تا آن زمان اعتباری از محل هدفمندی یارانه‌ها برای توزیع شیر در مدارس اختصاص نیافته است. این درحالی بود که در آن سال اعتباری معادل 400 میلیارد تومان از محل هدفمندسازی یارانه‌ها برای توزیع شیر در مدارس کشور توسط دولت پیش‌بینی شده بود، با این وجود اما سرانجام چالش‎های بودجه‌ای و تامین نشدن اعتبارات مورد نیاز موجب شد تا در سال ۹۴ به دلایل مختلف توزیع شیر در مدارس به شکل سراسری متوقف و در سال 96 هم توزیع شیر به‌طور کامل منتفی شود.

هر چند که در این میان مسئولان بزرگ‌ترین نهاد آموزشی کشور از تلاش برای تامین بودجه مورد نیاز در این زمینه سخن گفتند، اما در سال 97 باز هم رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی اعلام کرد که با گذشت یک ماه از آغاز سال تحصیلی، تاکنون اعتبارات در این زمینه تامین نشده و اگر بودجه در نظر گرفته شده به وزارت آموزش و پرورش اختصاص نیابد، موضوع توزیع شیر همانند سال قبل منتفی می‌شود. ان هم در شرایطی که در آن زمان سازمان برنامه و بودجه در نامه‌ای به وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده بود که برای سال تحصیلی 97-98، 180 میلیارد تومان اعتبار برای توزیع شیر در مدارس در نظر گرفته شده است، اعتباری که البته با توجه به افزایش قیمت شیر خام، تنها پاسخگوی توزیع 20 نوبت توزیع شیر در کل مدارس کشور بود. آن‌هم در شرایطی که طبق طرح مذکور مقرر شده بود تا بین دانش‌آموزان سراسر کشور 70 نوبت شیر در هر سال تحصیلی توزیع شود، با این وجود همانطور که پیش‎تر گفته شد اعتبارات مورد نیاز در این خصوص در طول سال‌های گذشته همواره کمتر از میزان مورد نیاز بود تا به آنجا که در نهایت در دو سال گذشته اجرای این طرح منتفی شد.

این مشکل البته در سال جاری نیز ادامه یافت، زیرا که طبق اظهارات متولیان امر در این زمینه اگرچه برای شیر مدارس در قانون بودجه ردیف مشخص شده، اما بودجه مذکور هنوز به وزارت آموزش و پرورش ابلاغ نشده است. با این وجود اما اکنون علی‌الهیار ترکمن، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش از اجرای طرح توزیع شیر در مدارس در سال تحصیلی جاری خبر داده است، با این توضیح که درصورتی که بودجه مورد نیاز برای مدارس سراسر کشور تامین نشود، ستاد تنظیم بازار در این زمینه پیشنهادی دارد تا در هشت استان محروم کشور، این طرح اجرایی شود. البته پیش از این نیز حسن مدرس خیابانی، قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در این زمینه اظهار کرده بود که توزیع شیر، برای مدارس صرفا دولتی و مهدهای کودک است که از مهرماه سال جاری پس از دو سال وقفه اجرایی خواهد شد. دیگر اینکه شیر رایگان در مدارس 10 استان کمتر برخوردار کشور، از اول مهر توزیع خواهد شد. این در حالی است که البته طبق طرح اولیه در این زمینه فرقی بین دانش‌آموزان محصل در مدارس روزانه، شبانه روزی، دولتی و غیردولتی وجود نداشت و بنابراین اکنون به‎نظر می‎رسد الزامت بودجه‌ای در تعریف آن تعقییراتی اعمال کرده است.

به هر حال بعد از گذشت حدود 18 سال از اجرایی شدن طرح توزیع شیر رایگان در مدارس که البته با وقفه‌هایی نیز مواجه بوده است، اکنون نیز قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت از پیشنهاد دیگری نیز سخن گفته است که برای اجرای طرح توزیع شیر رایگان مدارس را به رییس جمهور ارائه شده که البته اجرای آن به استان‌‎های کمتر برخوردار محدود شده است. اما اینکه سرانجام توزیع شیر در مدارس به کجا خواهد رسید، آیا قانونی که حدود دو دهه قبل برای کمک به رشد و سلامت دانش‌آموزان تدوین شده دوباره به شکل سراسری اجرایی خواهد شد یا به دلایلی مانند نبود اعتبار تنها به استان‌های محروم اختصاص خواهد یافت، یا حتی به‌طور کامل منتفی خواهد شد؟ بحثی است که حداقل درباره ان باید گفت با توجه به اینکه مقوله سلامت در سنین کودکی و نوجوانی اهمیت به‌سزایی دارد و مانع از بسیاری مشکلات در سال‎های بزرگسالی خواهد شد، بهتر است فکری اساسی برای تامین بودجه مورد نیاز در این خصوص شود پیش از اینکه نظام سلامت ملزم به تخصیص اعتبارات بیشتری برای درمان افرادی شود که به دلیل بی‎توجهی به چنین طرح‎هایی دچار مشکلات سلامتی شده‌اند.