در شرایطی که سرانه مصرف لبنیات کاهش یافته، اختلاف میان شرکت‌های لبنی با سازمان‌های نظارتی بر سر قیمت‌گذاری اقلام لبنی ابعاد جدیدی پیدا کرده است.
شرکت‌های صنایع لبنی که در ماه‌های اخیر به کاهش تولید و عرضه ۴ قلم کالای مشمول قیمت‌گذاری دولتی متهم شده‌اند در روزهای اخیر در پاسخ به این اتهام نامه‌نگاری‌هایی درخصوص نرخ‌گذاری و هزینه تولید این اقلام انجام داده‌اند که گرچه هنوز پاسخی به آن داده نشده اما ابعاد تازه‌ای از بحران تولید و نهایتا مصرف لبنیات را پیش روی همگان قرار داده است.
صنایع لبنی: این ۴قلم تقاضا ندارند
پس از آنکه سیاست حمایتی از توزیع یارانه ارزی، به پرداخت مستقیم یارانه به مصرف‌کنندگان تغییر کرد، ۴قلم کالای لبنی همچنان تحت قیمت‌گذاری تعزیراتی باقی ماندند. براساس ابلاغ معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهادکشاورزی، صنایع لبنی موظفند همچنان تا ۵٠درصد شیرخام را فقط به تولید ۴محصول؛ شامل شیر نایلونی کم‌چرب ٩٠٠گرمی، شیر بطری کم‌چرب، پنیر یواف نسبتا چرب و ماست ساده ۲.۵کیلوگرمی کم‌چرب اختصاص دهند؛ با این حال شواهد در ماه‌های اخیر حاکی از آن بود که این اقلام در بازار مصرف سهمی برابر با دیگر تولیدات ندارند و به‌نظر می‌رسید کارخانه‌ها تولید این محصولات را کاهش داده‌اند. صنایع لبنی که پیش از این نیز به عناوین مختلف اعلام کرده بودند در تولید این اقلام متحمل زیان می‌شوند و ناچارند این زیان را با افزایش قیمت دیگر کالاها جبران کنند، حال در پاسخ به این اتهام جدید اعلام کرده‌اند که تقاضا برای این اقلام بسیار پایین است و اگر قرار است تولید آنها افزایش یابد، فروش هم باید تضمین شود.
فروشگاه‌ها درخواست کتبی بدهند
صنایع لبنی در نامه‌ای به معاون اول رئیس‌جمهوری پیش‌شرط هایی را برای افزایش تولید ۴قلم کالای لبنی مشمول قیمت گذاری تعیین کرده‌اند. طی روزهای گذشته، انجمن صنایع لبنی در نامه‌ای که رونوشت آن به وزیر جهادکشاورزی، وزیر صمت، رئیس سازمان حمایت، معاون وزیر دادگستری و رئیس سازمان تعزیرات ارسال شده، اعلام کرده که این صنایع افزایش تولید اقلام حمایتی را مشروط بر دریافت سفارش کتبی، قطعی و بدون پذیرش مرجوعی از فروشگاه‌ها انجام می‌دهند و این سفارش‌ها را نیز به‌صورت تحویل نقدی در اختیار فروشگاه‌ها قرار خواهند داد.
سخنگوی انجمن صنایع لبنی درباره جزئیات دلایل انتشار این نامه به همشهری گفت: کارخانه‌های صنایع لبنی به‌رغم زیان ناشی از تولید این اقلام در حال عرضه این محصولات به بازار هستند اما فروشگاه‌ها به‌دلیل کاهش حاشیه سود ناشی از قیمت پایین این محصولات رغبتی به عرضه و فروش این اقلام ندارند.
برای فروشگاه‌ها سود ۷۰۰تومانی به‌صرفه نیست
محمدرضا بنی‌طبا افزود: ما پیش‌تر خواسته‌ایم قیمت این اقلام به‌گونه‌ای تعیین شود که انگیزه مغازه‌دار برای خرید و عرضه آنها از بین نرود اما این کار انجام نشد و به‌طور مثال قیمت شیر نایلونی که ۱۸هزار تومان بود در ستاد تنظیم بازار به ۱۵هزار تومان کاهش یافت، در نتیجه مغازه‌داری که سود ۵۰۰ تا ۷۰۰تومانی روی این اقلام دارد در مقایسه با سود ۳هزار تومانی دیگر شیرها، به خرید و عرضه این اقلام تمایلی ندارد و آنها را سفارش نمی‌دهد.
او با اشاره به اینکه دستگاه‌های نظارتی در پاسخ به این استدلال، از صنایع لبنی می‌خواهند فروش اقلام قیمت گذاری شده را اجباری کنند و آنها را در ازای دیگر محصولات به‌صورت تحمیلی به مغازه‌داران بفروشند، گفت: تا پارسال که برخی شرکت‌ها برای بعضی محصولات از سیاست فروش تحمیلی استفاده می‌کردند، دولت این کار را غیرقانونی می‌دانست اما حالا از صنایع لبنی می‌خواهد به قیمت عبور از قانون، این چند قلم را به فروشندگان تحمیل کنند، اما حتی در این صورت هم فروشگاه‌ها چنین چیزی را نمی‌پذیرند و قید کل محصولات ارائه شده را می‌زنند، چرا که بازار لبنیات رقابتی است و مغازه‌ها بین برندها و کارخانه‌ها قدرت انتخاب دارند.
قیمت گذاری این ۴ قلم منطقی نیست
در نامه دیگری که روز گذشته انجمن صنایع لبنی منتشر کرده هزینه تولید و قیمت مصرف‌کننده ۴قلم کالای مشمول قیمت‌گذاری مقایسه و تأکید شده در نرخ‌گذاری این محصولات تناقضات جدی وجود دارد که به زیان واحدهای لبنی و گاوداری‌ها منجر می‌شود.
از نکات مورد اشاره انجمن صنایع لبنی در این نامه به نادیده گرفته شدن حاشیه سود ۱۴درصدی واحد تولیدی، رعایت نشدن سهم سود ۲۸.۸درصدی بخش توزیع و فروش و افزایش ۴میلیارد تومانی نقدینگی مورد نیاز واحدهای لبنی با توجه به افزایش ۶هزار تومانی شیر خام، می‌توان اشاره کرد که نه تنها به کاهش انگیزه تولید، توزیع و فروش منجر شده، بلکه شرکت‌ها را با بحران مالی مواجه کرده است. کشمکش بر سر قیمت‌گذاری اقلام سابقا حمایتی در شرایطی است که در بازار قیمت دیگر محصولات لبنی نیز هر روز در حال افزایش است تا بلکه بخشی از زیان وارد شده به واحدهای تولیدی از این مسیر جبران شود.
بیشترین فروش شیر نایلونی در شمال تهران است
یکی از ۴قلم محصول لبنی که عرضه آن به‌طور محسوسی کاهش یافته، شیر نایلونی یا کیسه‌ای است. آمارهای انجمن صنایع لبنی نشان می‌دهد در ۴محصول مشمول قیمت گذاری، پنیر یواف ۲۴درصد، شیر ۱.۵لیتری ۱۷.۶درصد، ماست ۲.۵کیلویی ۱۶درصد و شیر نایلونی کمتر از همه و فقط ۱۵درصد سهم فروش دارند.
سخنگوی صنایع لبنی درباره سهم اندک این محصول در فروش مغازه‌ها گفت: شیر نایلونی نه مورد استقبال مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و نه مغازه‌داران، به همین دلیل توزیع آن نیز کاهش یافته، حال اگر مسئولان سازمان‌های نظارتی عقیده دارند کشش بازار در این محصولات بیش از این آمار است، به فروشندگان اعلام کنند سفارش مکتوب به شرکت‌ها ارائه شود تا شرکت‌ها نیز بر همین اساس تولید خود را افزایش دهند.
به‌گفته این فعال صنفی، نکته جالب درخصوص شیر نایلونی این است که برخلاف آنچه تصور می‌رود بیشترین فروش این محصول در مناطق شمال شهر تهران است، به این دلیل که نیاز کمتری به چربی است ولی در مناطق فقیرنشین و ضعیف شهر، مردم به خرید محصولات پرچرب علاقه بیشتری دارند، در نتیجه این کالا به هیچ عنوان به جامعه هدف خود نمی‌رسد.
پنیر یواف هم زیان‌ده است اما خریدار دارد
سخنگوی صنایع لبنی افزود: شرکت‌ها بیش از اینکه روی سود خود کار کنند، روی سهم بازارشان از کالاهای مختلف کار می‌کنند و تمایل دارند که پرچمدار فروش برخی از اقلام باشند، حتی به قیمت اینکه سود کمی ببرند، در نتیجه اگر شیر نایلونی در هر منطقه‌ای از شهر تقاضای زیادی داشته باشد، شرکت‌ها به قیمت ضرر خود آن را تولید و به مغازه‌های منطقه عرضه می‌کنند، چون می‌دانند اگر تقاضای خریدار و مغازه‌دار برای یک کالا را پاسخ ندهد، اقلام دیگر سبد کالایی هم بازگشت می‌خورد و بازار را به رقبا واگذار می‌کنند.
به‌گفته او، در عرف بازار و در رقابت بین شرکت‌های تولیدی، مغازه دار امتیاز را به کارخانه‌ای می‌دهد که جنس پرتقاضایش را تامین می‌کند. کما اینکه در زمینه پنیر یواف شرایط متفاوت است و به‌دلیل بالا بودن تقاضا کمبودی در تولید و عرضه وجود ندارد با اینکه این کالا هم برای کارخانه‌ها زیان‌ده است اما چون خریدار دارد تولید می‌شود.
/همشهری آنلاین
